Chili correct overwinteren, verzorgen en snoeien
Inhoudsopgave
Hoe wordt de chili plant correct geplant
Peperoni ‘s hebben veel meer warmte nodig dan tomaten. Voor de teelt worden warme, beschutte zonnige plaatsen bij (huis)muren aanbevolen. Kassen bieden ook uitstekende groeiomstandigheden voor de warmteminnende planten. Compacte chilivariëteiten kunnen op zonnige balkons en terrassen worden gekweekt in grotere potten of kuipen met een inhoud van ten minste 20 liter.
Vruchtbare tuinaarde die noch nat noch droog is, is geschikt. Als substraat in potten en kuipen kan goede plant- of groentegrond worden gebruikt. De vruchtbaarheid van zandige gronden kan worden verhoogd door er humus of compost aan toe te voegen. Koude, vochtige kleigrond is over het algemeen niet geschikt voor de teelt van Spaanse peper, tenzij u een verhoogd tuinbed bouwt van doorlatende compost. De verhoogde stand warmt de grond sneller op en overtollig water loopt weg naar de zijkant.
Net als tomaten kunnen chilipepers vanaf eind februari of begin maart onder glas of op een warme vensterbank worden gezaaid. De zaden hebben minstens 20 tot 22°C nodig om te ontkiemen. Zodra zich stabiele zaailingen met volledig gevormde zaadlobben hebben gevormd, worden zij in kleine potten gescheiden en tot jonge planten opgekweekt. Tot het laatste vorstgevaar half mei blijven de planten binnen beschermd. Dan kunnen ze worden uitgeplant in de moestuin. Geef de vruchtgroenten een afstand van ten minste 50 cm. Als u de chilipepers in de kas laat en ze in de kweekbak plant, zal het succes sneller zijn. Goede buren zijn bijvoorbeeld paprika's, lage tomatensoorten of basilicum.
Als ze in potten worden gekweekt, blijven de chilipepers binnen beschermd tot na de IJsheiligen. Zet de geplante potten dan bij een zonnige (huis)muur waar de warmte zich verzamelt en de plant kan gedijen.
Hoe wordt een chiliplant verzorgd?
Zorg er bij het kweken van pepers voor dat de grond gelijkmatig vochtig is. Het mag niet te nat of te droog zijn. Vooral vóór en tijdens de vruchtzetting leidt een tekort of een teveel aan water tot voortijdig vruchtverlies. Zodra de pepers beginnen te rijpen, kan het water geven iets worden verminderd. Hierdoor worden de vruchten pittiger. Een hogere luchtvochtigheid heeft een positief effect. Regelmatig besproeien van de bloemen leidt tot een betere vruchtzetting.
Tijdens het groeiseizoen om de twee weken bemesten met een plantaardige of volledige meststof. Smeerwortelgier of brandnetelgier dienen hetzelfde doel als ecologisch alternatief.
Jonge chilipeper planten moeten in een vroeg stadium worden gesnoeid. Deze snoei bevordert de vertakking en de bossige groei van de scheut.
Hoe overwintert een chiliplant?
Chilipepers zijn meerjarige, maar ook kortlevende planten. Ze worden gewoonlijk als eenjarige planten geteeld. Voor sommige vormen is het de moeite waard om ze te overwinteren in een vorstvrije en lichte ruimte. Vóór de overwintering worden de potten met vruchtgroenten in vorm gesneden en gecontroleerd op mogelijk ongedierte. In de winter moeten de pepers weinig water krijgen. Houd de grond licht vochtig en voorkom wortelrot door overbewatering. Op donkere plaatsen kan het gebrek aan licht ongedierte in de hand werken. Spint en bladluizen zijn niet ongewoon in zeer droge of vochtige lucht.
Hoe wordt een chiliplant gebruikt?
Pepers zijn een waardevolle vruchtgroente die gewaardeerd wordt om zijn pittigheid. De pittige vruchten zijn onmisbaar in de Aziatische en Mexicaanse keuken. Ze brengen vlees, pasta, vis en groentegerechten goed gedoseerd op smaak. Gedroogde pepers worden gebruikt om cayennepeper, chilipoeder of paprikapoeder te maken door de gedroogde peulen te verpulveren. Het doordringende aroma heeft een versterkende, antiseptische en circulatiestimulerende werking op het lichaam. De natuurgeneeskunde vertrouwt op de antibacteriële en schimmeldodende werking van hete pepers. Voorzichtigheid is geboden bij overmatig gebruik, want pepers kunnen leiden tot pijnlijke ontstekingen.
De rijpheid van de vruchten is te herkennen aan hun typische kleur. Wanneer de kleur van de vrucht verandert van groen naar oranje of rood bij de meeste chilivariëteiten, kunnen ze worden geoogst. In het rijpe stadium winnen ze nauwelijks aan warmte, maar wel aan zoetheid.
De oogst vindt plaats in de herfst, onder glas tot november. De vruchten worden vers verwerkt of aan een touwtje geregen om te drogen. De vruchten worden te drogen gehangen op een schaduwrijke, goed geventileerde plaats. De pepers drogen sneller bij 40° C in de oven. Binnen een paar uur drogen de pepers in de oven met de deur iets open. Vervolgens worden ze in kleine bakjes gedaan en op een droge plaats bewaard tot ze klaar zijn voor verwerking. Bewaren in de koelkast wordt afgeraden.
Idealiter worden handschoenen gedragen bij de verwerking van het fruit. Huidirritatie is niet ongewoon. Contact met de ogen of open wonden kan ernstige gevolgen hebben. Daarom is grondig handen wassen essentieel, vooral bij de hete chilivarianten.
Als het branderige gevoel in de mond na het eten ondraaglijk wordt, helpt water niet. Capsaïcine is in vet oplosbaar en het branderige gevoel kan worden verlicht door melk of vet voedsel.
Verdere informatie
Chiliplanten behoren tot het geslacht van de pepers (Capsicum). Ze komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en behoren tot de nachtschadefamilie (Solanaceae). Vanuit botanisch oogpunt zijn pepers niets anders dan paprika's, alleen hun heetheid en vruchtvorm maken het verschil. Bijna alle cultivars zijn afgeleid van de Spaanse peper (Capsicum annuum).
De term Spaanse peper werd overgenomen door de inheemse volkeren van Zuid-Amerika, die op deze manier naar chilipepers verwezen. De pittige vruchtgroente kwam naar Europa via de oude handelsroutes na de verovering van Amerika. Sindsdien zijn chilipepers even populair geworden als de nauw verwante paprika. Maar het onmiskenbare kenmerk is de kruidigheid van de vrucht. Door het bestanddeel capsaïcine verschillen de afzonderlijke soorten in hun mate van heetheid. De hitte wordt gemeten in Scoville, genoemd naar een Amerikaanse scheikundige en farmacoloog.
Tegenwoordig zijn chiliplanten meer dan alleen nuttige planten. Plantenveredeling heeft ontelbare variëteiten voortgebracht. Nieuwe chilivariëteiten vormen kleurrijke vruchtentrossen die zeer decoratief zijn en tegelijkertijd kunnen worden gebruikt. Ze worden steeds meer een aantrekkelijke balkonversiering in de zomer en de herfst.
Spaanse peperplanten zijn kortlevende vaste planten die vaak als eenjarige worden gekweekt. Ze vormen een bossige scheut met een hoogte tot 80 cm. De scheuten hebben korte, donkergroene bladeren met een langwerpige ovale vorm. In de zomer ontwikkelen zich stervormige bloemen van witachtige kleur in de bladoksels. Na succesvolle bevruchting vormen zich daaruit de hete pepers. De meeste rassen hebben langwerpige, puntige vruchten. Onrijp zijn ze groen, later worden ze oranje of rood. Er zijn ook nieuwe sierpaprika's verkrijgbaar met gele, witte of paarse vruchten. In tegenstelling tot andere groenten hangen de vruchten niet naar beneden, maar staan ze rechtop aan de struik. De platte zaden met de scherpe capsaïcine liggen op de tussenschotten in de vrucht. Net als paprika’s zijn pepers rijk aan vitamine C en caroteen.
Chilipepers zijn de hete broers en zussen van de paprika, hoewel er botanisch geen significante verschillen zijn. Ze worden al eeuwenlang geteeld als nuttige plant en hun scherpe smaak wordt gewaardeerd in de keuken. Pepers zijn verankerd in vele regionale keukens. Noch de Aziatische, noch de Mexicaanse, noch de mediterrane keuken kan zonder de vurige pepers.