Narcissen correct verzorgen, snoeien en planten
Inhoudsopgave
Hoe worden narcissen correct geplant?
Narcissen plant men in de herfst tot de vorst, bij voorkeur in september. Het vroege planten heeft het voordeel dat de planten kunnen wortelen en daarmee de winter en eventuele strenge vorst beter overleven. Als standplaats heeft een zonnige of halfschaduwrijke plaats de voorkeur. Geplant wordt in een doorlatende en matig vruchtbare bodem. Bij de plantdiepte is het aan te raden, de bollen anderhalf maal zo diep te planten als de bol hoog is. Hierbij wordt uitgegaan van een diepte van ca. 10 tot 15 cm. Kleinere bollen van bv. botanische soorten worden minder diep geplant. Als er meer bollen tegelijk worden geplant wordt een afstand van 12 tot 15 cm aanbevolen. In zware grond of potgrond kan op de bodem van het plantgat een drainagelaag van 1 à 2 cm zand of grind worden aangebracht. Dit zorgt voor een betere waterafvoer en voorkomt verrotting bij veel vocht.
Hoe worden narcissen verzorgd?
Gewone narcissen zijn gemakkelijk te verzorgen en weinig veeleisend. Tijdens het groeiseizoen mag de grond niet uitdrogen. Tijdens de rustfase is droogte echter geen probleem en voor sommige narcissoorten zelfs wenselijk. Knip na de bloei verdorde bloemstelen weg. Ze verbruiken onnodig voedsel en kosten de plant energie. Het blad blijft tot het helemaal verwelkt is. Het maaien van weilanden of gazons waar narcissen groeien, moet worden uitgesteld totdat zij zich hebben gevestigd. Te vroeg maaien zal de bol beschadigen.
De afnemende bloei wordt duidelijk bij toenemende leeftijd. Een stikstofarme kalium meststof in het voorjaar voorkomt dit. Bovendien bevordert het verwijderen en scheiden van de dochterbollen na het terugtrekken de bloei. Dit is bovendien de beste vermeerderingsmethode voor narcissen. Zaaien is alleen mogelijk en zinvol voor botanische wilde soorten. Bij het zaaien is geduld vereist, want het kan zeven jaar duren voor de eerste bloei.
Narcissen hebben geen winterbescherming nodig. Op enkele uitzonderingen na zijn bijna alle rassen voldoende vorstbestendig op onze breedtegraden. Alleen ongunstige weersomstandigheden kunnen schade veroorzaken. Milde winters en strenge latere late vorst beschadigen ontluikende narcissenbollen zodanig dat ze helemaal verdwijnen.
De schade aan de planten wordt voornamelijk veroorzaakt door ongedierte, vooral door de narcisvlieg. Hij legt zijn eieren op de planten. De larven die zich ontwikkelen dringen de bollen binnen en laten ernstige vraatschade achter, die wordt gevolgd door rot. De bestrijding kan na de oogst worden geprobeerd door middel van een warmwaterbehandeling. Andere plagen, bijvoorbeeld woelmuizen, hoeven niet gevreesd te worden. Ze vermijden de giftige bollen. Te natte of ongunstige locaties leiden tot het rotten van de bollen, veroorzaakt door fusarium. Aangetaste bollen moeten worden verwijderd en gezonde bollen moeten op een betere plaats worden geplant.
Hoe worden narcissen gebruikt?
Door hun aantrekkelijke en opvallende bloemen behoren narcissen tot de onmisbare voorjaarsbloeiers. Botanische wilde soorten komen bijna uitsluitend voor in de natuur of in de tuinen van plantenverzamelaars. Populairder zijn de talloze gekweekte soorten, die tegenwoordig in tienduizenden vormen bestaan, in verschillende klassen zijn ingedeeld en in het voorjaar bloeien. Narcissen zijn prachtige potplanten voor voorjaarsbeplanting op balkons en terrassen. Geschikte buren zijn ranonkels, duizendschoon, druifhyacinten of primula's. Nadat het groen is verwelkt, kunnen de potplanten in het perk, aan de rand van het bos of in de wei worden uitgezet om te verwilderen. Bloemen met lange stelen zijn uitstekend geschikt als snijbloem om vazen te vullen.
Zijn narcissen giftig?
Voorzichtigheid is geboden bij het snoeien, want het sap is giftig en kan huidirritatie veroorzaken en bestaande allergieën versterken. Als narcissenbloemen worden afgeknipt, wordt het bloemenwater ook giftig. Het eten van delen van de plant, vooral de bollen, leidt tot vergiftigingsverschijnselen, braken, kokhalzen en hartritme storingen.
Verdere informatie
Als de lente begint en Pasen voor de deur staat, ontluiken overal de paasbloemen. Ze zijn niets anders dan een van de vele namen voor narcissen, of specifiek voor de wilde narcis (Narcissus pseudonarcissus). Al in de tijd van de Grieken werden de gewaardeerde planten "narkissos" genoemd. De bekende en populaire bolgewassen zijn in de meeste tuinen te vinden. Hun tuinkwaliteit is vergelijkbaar met die van tulpen. Sinds het begin van de plantenveredeling in de 18e eeuw zijn uit de 70 bekende soorten meer dan 20.000 cultuurvariëteiten ontstaan.
Narcissen, botanisch Narcissus, hebben hun belangrijkste verspreidingsgebied rond de Middellandse Zee, tot in het Nabije Oosten en Midden-Europa. In ons land is de populaire narcis (Narcissus pseudonarcissus) bekend uit talrijke natuurlijke leefgebieden. Hij komt voor in lichtrijke bossen en weilanden in heel Europa. Talrijke natuurlijke soorten zijn vaak bekend bij de liefhebbers en verzamelobjecten. Populairder zijn de narciscultivars, die vanwege hun diversiteit zijn ingedeeld in 12 klassen op basis van hun soort afkomst. Daartoe behoren trompetnarcissen, narcissus Thalia, Jonquilla-narcissen of Poeticus-narcissen.
Wat ze allemaal gemeen hebben is dat hun scheut uit een bol komt. Het is rondachtig, spits toelopend en omgeven door een dun bolomhulsel. Tijdens het groeiseizoen ontwikkelen zich vanuit de bolbasis wortels tot 40 cm lang, die tijdens de rustperiode worden afgestoten en vergaan. Het blad is lijn- tot bandvormig. Het komt uit het wortelorgaan met de bloeistengel. De bladeren overleven de bloeiperiode enkele weken tot ze bruin worden en de plant in de rustfase komt. Afhankelijk van de soort en de herkomst varieert de groeihoogte van 5 tot 60 cm. Het is duidelijk dat de bloemen de sierwaarde uitmaken. Afhankelijk van de afkomst en de klasse zijn de bloemen zeer verschillend. De kleur varieert van wit tot typisch geel tot oranje. Alle narcissen vormen een radiaal symmetrische kroon van bloemblaadjes. Deze wordt de hoofdkroon genoemd en is schotelvormig. De secundaire kroon is een soort buis die trompet-, beker- of komvormig lijkt. Bij sommige cultivars lijkt de secundaire kroon bijna afgestompt. Een ander onderscheidend kenmerk van de afzonderlijke klassen kan het aantal bloemen per steel zijn. Bij veel narcissen zijn de bloemen enkel aan de steel, bij Triandrus, Jonquilla of Tazette zitten er meerdere bloemen aan één steel. De gebruikelijke tuinnarcissen bloeien van maart tot mei. Alleen botanische narcissen, d.w.z. wilde soorten, bloeien soms in de late herfst of winter.
Narcissen worden, net als primula's, viooltjes, tulpen of druifhyacinten, beschouwd als klassiekers onder de voorjaarsbloeiers. Als potplanten sieren ze vaak voorjaarsarrangementen op balkons en terrassen. Later kunnen ze worden uitgeplant in bloembedden. De meeste hybriden zijn geschikt voor buitenteelt onder struiken of heesters, in hagen of in bloemperken. Narcissen verwilderen ook prachtig in natuurlijke weiden. Kleine vormen verrijken effectief rotstuinen of plantenbakken.