Ereprijs op de juiste manier verzorgen, snoeien en planten
Inhoudsopgave
Hoe wordt de ereprijs geplant?
Als wortelgoed geleverd:
Plaats het wortelgoed horizontaal ongeveer 5-10 cm diep in de grond. Vezelwortels naar beneden, laat eventuele lichtgekleurde scheuten uit de grond komen. Afhankelijk van de bodemtemperatuur kan het tot 4 weken duren voordat de eerste scheuten verschijnen.
Als plant geleverd:
Haal de planten uit de transportverpakking en dompel deze in water (als de kluit droog lijkt). Voor het planten moet de zwarte plastic pot om de planten verwijderd worden.
In de tuinbouw zijn de meeste soorten vaste planten. Ze worden normaal gesproken in potten aangeboden en kunnen van het voorjaar tot de herfst worden geplant. Slechts in de hete periode tijdens de zomer is het raadzaam met het planten te wachten tot het koeler is geworden.
Voor het planten moet een passende standplaats worden gevonden, die afhankelijk is van de wensen van de soort. Bijna alle ereprijs soorten die in de tuin kunnen worden geplant, kunnen met zon en lichte plaatsen omgaan. Ereprijs die afkomstig is uit het gebergte heeft een zonnige plek nodig alsmede een goed doorlatende bodem. Als standplaats voor de lagere soorten zijn rotstuinen, kiezeltuinen of facetbeplantingen geschikt. Hogere soorten stellen minder eisen en zijn ook met een normale tuinbodem tevreden. Deze zijn ook overwegend in de tuinen aan te treffen. Minder verspreid zijn de Veronica soorten die vochtigheid verdragen zoals bv. de beekpunge (Veronica beccabunga). Deze waterliefhebber vindt zijn plaats langs een beek of vijver. Waterdieptes van ca. 10 cm zijn voor deze ereprijssoort geen probleem.
Bij het planten wordt een plantafstand voorgegeven, die ca de helft van de latere groeihoogte heeft. Lagere of kruipende ereprijssoorten hebben voldoende aan 25 tot 30 cm. Hogere soorten geeft men meer plaats en zet deze op een afstand van 40 tot 50 cm. Een sterk doorwortelde kluit wordt voor het planten losgemaakt. Deze maatregel verlicht het aangroeien van de plant. Compacte soorten met viltachtige of behaarde blaadjes krijgen een grove laag kiezelstenen. Deze planten zijn gevoelig voor vocht en rotten als ze langere tijd op een vochtige bodem liggen.
Hoe wordt de ereprijs verzorgd?
De verzorging van de ereprijs is voor de meeste soorten te overzien. Omdat ze, zoals de meeste vaste planten, in het voorjaar vanuit de wortelkluit uitlopen, worden de afgestorven takken van het jaar daarvoor in het begin van het voorjaar tot de bodem afgeknipt. Gegoten worden de vaste planten, net zoals de andere planten, tijdens hitte- en droogteperiodes. Normaal gesproken bevat de bodem genoeg vochtigheid. Hetzelfde geldt voor de verzorging met voeding. Veel bemesten is niet nodig. Wie een arme zandbodem wil verbeteren kan in het voorjaar enkele hoornspaanders of een beetje compost inwerken. De daarin voorhanden voedingsstoffen zijn ruim voldoende voor de ereprijs om zich goed te kunnen ontwikkelen.
Snoeien is niet nodig, alleen als men deze prachtige bloemenaren als snijbloem in de vaas wil zetten. Ze worden afgeknipt, als de eerste bloemen opengaan. In de vaas kunnen de bloemen wel tot een week blijven staan.
Zo eenvoudig het onderhoud van de ereprijs is, zo robuust tegenover ziektes en ongedierte is de ereprijs ook. Slechts bij ongunstige weersomstandigheden kan zowel echte als ook valse meeldauw optreden.
Bijna alle soorten overleven onze winter zonder problemen. Een beetje gevoeliger reageren de wollige oftewel de viltig behaarde dwergsoorten van de ereprijs als het nogal vochtig is in de winter. Ze worden met een glas- of een licht doorlatende kunststofplaat afgedekt. De bescherming tegen de regen verhindert vocht en rotting in het bladerkleed.
Om de ereprijs te vermeerderen worden grotere exemplaren in het voorjaar of in de herfst gedeeld. Hiervoor wordt de stronk uitgestoken en voorzichtig met een steekschop gedeeld. De deelstukken worden op hun uitgezochte standplaatsen gezet en gegoten.
Hoe wordt de ereprijs gebruikt?
Veronica, zoals de ereprijs ook vaak wordt genoemd, is in verschillende tuinen aan te treffen. Compacte of kruipende soorten van de ereprijs zijn geschikt voor rotstuinen of tuinen met kiezelstenen. De dwergereprijs kan ook in bakken, aan muren of in een kuip worden geplant. Hogere soorten zijn heel geschikt voor bonte boerentuinen en tuinen met vaste planten. Normaal gesproken kunnen de bloemstelen worden afgeknipt en als lang houdbare snijbloemen in de vaas worden gebruikt. De soorten die van vochtigheid houden zijn een perfecte verrijking voor de vijver.
Wanneer is de bloeiperiode van de ereprijs?
De bloeiperiode van de alpine vormen van de ereprijs begint in de lente. Daarna volgen de hogere soorten aan het begin en in het midden van de zomer. De nauw verwante en hoger wordende zwarte of virginische ereprijs (Veronicastrum virginicum) verrukt met zijn weelderige bloei vanaf het midden van de zomer. De bloemen van bijna alle hogere soorten kunnen als snijbloem worden gebruikt.
Is de ereprijs bijvriendelijk?
De bloemen zijn niet alleen bekoorlijk voor een tuinder en tuinbezitters. Ook bijen, vlinders en vele andere insecten zwermen graag om de bloemen van de ereprijs. De ereprijs geldt daarom ook als uiterst bijvriendelijk en bevordert het ecologische systeem in de tuin.
Welke ereprijssoorten zijn er?
Van de wereldwijd meer dan 450 soorten is slechts een klein aantal met meerdere variaties in de tuinderij te vinden.
- Veronica austriaca ssp. teucrium – Oostenrijkse ereprijs met stralende gentiaanblauwe bloemen
- Veronica beccabunga – beekpunge voor zeer vochtige standplaatsen bij een beek of vijver
- Veronica gentianoides – gentiaan ereprijs met goede groei eigenschappen, bodemrozetten en gracieuze hemelsblauwe bloemtrossen
- Veronica longifolia – langbladerige ereprijs met zijn cultivars in blauw, roze, rood tot wit is de bekendste tuinvorm
- Veronica prostata – kruipende ereprijs, vormt dichte tapijten en is uitstekend geschikt voor rotstuinen en omrandingen
- Veronica spicata – aar-ereprijs, vormt dichte tapijten en kniehoge stengels met blauwe, roze, rode of witte bloemen
- Veronica spictata ssp. incana – zilver ereprijs, valt op door zijn zilveren tot zilverwitte blad als bladsierstruik
- Veronicastrum virginicum – virginische ereprijs, behoort niet direct tot dezelfde soort, is echter nauw verwant en glanst als de attractieve reus onder de ereprijssoorten
Welke inhoudsstoffen bevat de ereprijs?
Enkele ereprijs soorten, bv. de echte of mannetjes ereprijs (Veronica officinalis) of de gewone of gamander ereprijs (Veronica chamaedrys) bezitten geneeskrachtige werking. Ze zijn al eeuwenlang nog steeds in geneeskundige en kruidentuinen aan te treffen. In de kruidengeneeskunde geldt de echte ereprijs als slijmoplossend en licht vochtafdrijvend. In gedroogde vorm geurt het naar thee en wordt ook in theemengsels gebruikt. Innerlijk wordt het door kruidengeneeskundige aanbevolen bij klachten als bronchitis, artritis en reuma.
Verdere Informatie
Ereprijs is de naam van het botanische ras met de mooie naam Veronica. De herkomst van de naam is tot vandaag de dag niet duidelijk. Vermoed wordt dat het ras naar de heilige Veronica is genoemd. Meer dan 450 soorten behoren tegenwoordig tot het geslacht. Ze leven deels eenjarig, vaak ook meerjarig als vaste plant of als halfverhoutende struik. Ereprijssoorten zijn bijna op elk continent aan te treffen. Hun levensruimte varieert van het vochtige moerasgebied, via weide- en steppe landschappen tot rotsachtige gebieden.
De ereprijs, vooral het inheemse ras (Veronica officinalis) is bij ons al eeuwenlang bekend. De eerste documentatie is te vinden in het Zwitserse geneeskunde boek uit de 15e eeuw. De echte ereprijs is tot op de dag van vandaag stevig geworteld in de kruidengeneeskunde. Bekender zijn echter de soorten die een sierwaarde hebben door hun opvallende kleuring van het blad en overtuigen door hun wonderbaarlijke bloemenpracht.
Afhankelijk van de soort vormt de ereprijs laag kruipende tapijten tot statige rechtopstaande vaste planten. De bladeren variëren van liniaal tot breed lancetvormig en bevinden zich meestal aan de korte stelen. Afgezien van enkele uitzonderingen met een afwisselende of tweerijige tegenoverstaande rangschikking, vormen ze tegenover elkaar staande bladparen aan de takken.
De bloemen verschijnen van het voorjaar tot aan de herfst in wit, blauw, roze of purper. Afhankelijk van de soort bevinden ze zich apart in de bladoksels of in lange bloementrossen. Markant voor de ereprijs is, dat deze slechts 2 vruchtbare meeldraden bezit.
