Physalis op de juiste manier overwinteren, kweken en oogsten
Inhoud
- Physalis kweken
- Physalis verzorgen
- Physalis overwinteren
- Physalis oogsten
- Physalis giftig
- Physalis FAQ
- Verdere Informatie
Hoe wordt de Physalis op de juiste manier gekweekt?
De Kaapse Kruisbessen worden in het voorjaar als voorgekweekte planten aangeboden. Na de ijsheiligen, ca vanaf half mei, worden ze in de tuin op een zonnige tot lichte standplaats geplant. Een windbeschutte standplaats buiten is voordelig. Een grotere oogst is door het vroegtijdige voorkweken in de broeikas of onder glas te verwachten. Een vruchtbare, vochtige en goed doorlatende grond zorgt voor een optimale ontwikkeling van de planten. Als de bodem te veel zand bevat wordt voor het planten compost bijgemengd. Bij een zware bodem is het raadzaam voor een verhoogd bed te kiezen. De bodem verwarmt sneller en er is geen gevaar voor stuwvocht.
Door hun grootte is een plantafstand van ca. 75 cm oftewel 1 tot 2 planten per m² aan te bevelen.
Physalis kan in een kuip op het terras worden gekweekt. Voor een klein balkon is de Peruaanse kers niet aan te bevelen, want ze wordt groot en neemt nogal veel plaats in. Voor het kweken in een pot, neemt men normaal gesproken hoogwaardige potgrond voor balkonplanten of kruidenpotgrond. Planten die in een kuip staan hebben het voordeel dat ze kunnen overwinteren. De Peruaanse kers is meerjarig en kan de winter op een vorstvrije plaats goed overleven.
De Kaapse kruisbes kan door zaad worden gekweekt. Dit wordt al vanaf maart onder glas in een broeibak bij 18° tot 20° C worden uitgezaaid. Als de kiembladeren ontstaan kunnen de zaailingen als jonge planten verder worden gekweekt. Iemand die handig is kan het zaad van het fruit uit de winkel zelf winnen. Het lukt niet altijd, maar het is wel mogelijk en het proberen waard. Bij een eigen oogst worden ze uit de rijpe of overrijpe vruchten gewonnen. Ze worden in lauwwarm water meerdere uren lang ingeweekt en het zaad voorzichtig van het vruchtvlees verwijderd.
Hoe wordt Physalis verzorgd?
De snelgroeiende Physalis heeft voldoende water nodig en rijkelijk voedingsstoffen. Gegoten wordt ‚s morgens of ‚s avonds, want in de middaghitte kan bij een te sterke straling van de zon het blad verbranden.
In de zomer wordt bemest met een kruiden- of bio meststof. De dosering geschiedt volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Ook kunnen hoornspaanders of andere organische meststoffen worden gebruikt.
Opdat de planten goed vertakken en vele takken vormen, worden ze in een jong stadium getopt. Het afknijpen van de toppen leidt tot een sterkere vertakking en een verhoogde bloei- en vruchtvorming.
Het snoeien kan gedurende het seizoen worden beperkt tot takken die door de wind of andere mechanische invloeden afgebroken zijn. Als de Kaapse kruisbes als eenjarige plant wordt gehouden, worden de planten na de laatste oogst of na de eerste vorst teruggesnoeid. De Physalis die in een pot staat wordt teruggesnoeid voordat deze naar het winterkwartier verhuisd.
Hoe overwintert de Physalis?
Als het winterkwartier voldoende plaats heeft, kan de van warmte houdende physalis overwinteren. Potplanten worden voor het verhuizen zover teruggesnoeid dat een kleine plant overblijft.
Om te overwinteren is een lichte plaats, ca 15° C warm, in een kas of in een trappenhuis geschikt. In de winter wordt het gieten gereduceerd. Via de vingerproef wordt regelmatig gekeken of de aarde nog vochtig is. Weinig gieten is raadzaam omdat de tropische planten al snel te veel water krijgen en daarmee de wortels beschadigen. De plant blijft in huis totdat de laatste vorst voorbij is.
Hoe wordt Physalis geoogst?
De oogst van de physalis begint als de vruchten rijp zijn, na ca. 3 tot 4 maanden. Het is gemakkelijk te zien omdat de lampionvormige omhulsels er geelbruin tot stroachtig uitzien. In tegenstelling tot andere fruitsoorten is het vroegtijdige oogsten niet nodig omdat de vruchten niet narijpen. De rijpe vruchten worden met de vruchtkelken geoogst. Zodra de struik volledig geoogst is, kan de plant – als deze eenjarig is – compleet gesnoeid en op de compost afgevoerd worden.
Is Physalis giftig?
De Kaapse Kruisbes behoort tot de familie van het nachtschadegewas (Solanaceae). Deze familie heeft vele giftige planten zodat het vermoeden dat de planten giftig zijn voor de hand ligt. In principe is de Kaapse kruisbes niet giftig, want de vruchten gelden als delicatesse. Pas voordat de bessen worden gegeten worden ze uit de vruchtkelk gehaald en in een zeef met water gewassen.
De in onze regio als sierplant bekende echte lampionplant is echter niet verteerbaar. Onrijpe vruchten en bladeren zijn slecht voor de gezondheid als deze worden gegeten. Intensief contact met de huid kan irritaties opwekken.
Physalis FAQ
Welke Physalis soorten zijn er? In de tuinbouw zijn de vorstbestendige lampionplanten (Physalis alkekengi) als goed groeiende duurzame sierplant en de Peruaanse kers (Physalis peruviana) als fruit- en moestuinplant goed bekend.
Welke uitwerking heeft Physalis? De Kaapse kruisbes bevat ijzer en vitamine C, die als gezondheid bevorderend en immuun versterkend gelden.
Kan Physalis worden ingevroren? Het invriezen van Physalis bessen is niet gebruikelijk. Vaak worden de vruchten gedroogd en als rozijnen gebruikt. Gedroogde Physalis bevatten een hoog proteïne gehalte.
Verdere Informatie
De Kaapse Kruisbes, ook bekend als Peruaanse grondbes of Peruaanse kers, behoort tot de familie van het nachtschadegewas (Solanaceae). De botanische naam „Physalis“ is afkomstig uit het Grieks en betekent „blaas“ wat te maken heeft met de op een blaas lijkende vruchtkelk. Een grootdeel van de ca. 80 eenjarige en kruidachtige vaste planten zijn inheems in Amerika. De duurzame jodenkersen zijn vaak wortelvormend.
Zo ook de Europese physalis (Physalis alkekengi), die tuinbezitters beter bekend is als de echte lampionplant. Ze is een geliefde bodembedekker voor bloemperken en borders. Als men de lampionplant hun vrije loop laat, kan ze agressief de buurplanten verdringen. Hun opvallende eigenschap ontstaat vanaf de zomer als de zaadvruchten rijpen. Ze zijn in lampionvormige vruchtkelken in een stralende oranje kleur ingesloten. De papierachtige vorm zorgt ervoor dat het uiterst decoratieve fruit interessant is voor herfst- en droogboeketten.
Nog bekender is de verwante Kaapse kruisbes, die over het algemeen bekend is als Physalis of Peruaanse Kers. De vruchten zijn het hele jaar door als delicatesse in goed gesorteerde fruitafdelingen te vinden. De Kaapse Kruisbes is een duurzame plant, die in onze regio vanwege haar ontbrekende vorstbestendigheid vaak als eenjarige plant wordt gekweekt. Oorspronkelijk is ze afkomstig uit het Westen van Zuid-Amerika, waar ze als cultuurgewas wordt gekweekt en vaak verwildert. Met viltige behaarde bladeren vormt ze krachtige bossen, die bij ons ca. 1 meter hoog worden. De gele bloemen met het donkere hart zitten op korte bloemstelen. Na de bestuiving ontstaat een oranjegekleurde bes, ingesloten in een geelbruine papyrusachtige vruchtkelk. De Peruaanse kers wordt vandaag de dag in tropische gebieden van Zuid-Amerika, Afrika en Azië als cultuurgewas industrieel gekweekt. Bijzonder is dat de kersgrote vruchten niet narijpen. Ze bevatten ijzer en vitamines, bv. C en B1. De smaak kan als zoetzuur worden beschreven.
De laatste jaren is de Kaapse Kruisbes ook in de tuinbouw belangrijker geworden. Ze zijn te vinden in moes- en kruidentuinen, hoewel ze in onze regio geen overvloedige oogst opbrengt
