Frambozen correct snoeien, planten en bemesten
Inhoudsopgave
Hoe worden frambozen correct geplant?
Haal de planten uit de transportverpakking en geef ze indien nodig water (als de grond droog lijkt). Verwijder voor het planten de zwarte plastic pot van de planten.
Afhankelijk van de bodemvochtigheid willen de oorspronkelijke bosplanten een zonnige tot halfschaduwrijke plaats. Hoe zonniger de standplaats, hoe natter de grond zou moeten zijn. Ze mogen in geen geval te donker zijn, want zonder licht is de bloei en vruchtzetting maar schaars. Een losse, vruchtbare, diepe tuingrond met gelijkmatig bodemvocht wordt als ideaal beschouwd. Frambozen vormen ondiepe wortels. Ze zijn daarom gevoelig voor zowel droogte als vocht. Compost wordt vóór het planten in zandgrond verwerkt en later regelmatig mee gemulcht. Stevige of natte kleigronden zijn moeilijk voor de frambozenteelt. Stuwvocht veroorzaakt wortelrot op frambozen. Zware grond moet grondig worden losgemaakt met een spade of graafvork. Grof zand of fijn grind kan worden ingewerkt om stuwvocht te voorkomen en de ventilatie bij de wortels te verbeteren. Een andere mogelijkheid is om een dam te maken van teelaarde, zand en compost van ongeveer 30 cm hoog en minimaal 50 cm breed. De frambozen worden in de top van de dam geplant. Deze verhoogde positie resulteert in een betere vloerverwarming en zijdelingse waterafvoer. Stuwvochtt hoeft niet langer te worden gevreesd.
Frambozenplanten worden meestal als potplant aangeboden. Ze kunnen het hele jaar door worden geplant, bij voorkeur in het voor- of najaar. Plant ze op een afstand van ongeveer 50 cm.
Hebben frambozen een klimhulp nodig?
Een spalier geeft de tot twee meter lange frambozenstaven steun en stabiliteit. Aan het begin en einde van de rij worden twee palen in de grond geramd en op heup- en borsthoogte met elkaar verbonden door twee spandraden. De staven worden losjes vastgebonden en met een koord of kabelbinder aan de draad vastgemaakt. De frambozenplanten krijgen stabiliteit en worden beschermd tegen omvallen.
Compacte soorten met een hoogte van minder dan 120 cm kunnen in grotere potten worden gekweekt. Potgrond gemengd met zand is geschikt als substraat. Aan de rand van de pot zitten drie of vier stokjes, die met een koord zijn verbonden en de staven van de ingemaakte frambozen ondersteunen.
Frambozen krijgen na het planten een plantsnede. De scheuten worden teruggebracht tot ongeveer 30 cm. Deze snede bevordert de vorming van twijgen in het volgende jaar.
Hoe worden frambozen correct omgeplant?
Als een herschikking herbeplanting onvermijdelijk maakt, worden de struiken in het najaar uitgegraven met een schop, teruggesnoeid tot kniehoogte en verplant naar de nieuwe standplaats. Zo kunnen grotere frambozenstruiken worden verdeeld en verjongd. Er moet rekening mee worden gehouden dat er daarvoor geen rozenplanten op de nieuwe standplaats stonden.
Hoe worden frambozen verzorgd?
Evenwichtige bodemvochtigheid zorgt voor een goede vruchtzetting. Tijdens droge periode‘s betekent dit regelmatig water geven. Het grondoppervlak mulchen met schors of gras vermindert de verdamping van de grond en beschermt de frambozen tegen uitdrogingsschade.
Hoe worden frambozen bemest?
Als goede of ontbonden compost als mulch wordt gebruikt, worden voedingsstoffen van afbraakprocessen in de bodem gebracht. Speciale bessenmeststoffen, die voor het eerst in het voorjaar en een tweede keer in de vroege zomer worden gegeven, vervullen ook dezelfde diensten. Volg bij het doseren de instructies van de fabrikant om overbemesting en verzwakking van het afweersysteem van de plant te voorkomen. Aangetaste planten zijn vatbaar voor mijten en grauwe schimmel. Sommige soorten zijn vatbaar voor virusaantasting. Deze struiken moet men niet behouden, maar vervangen door resistente frambozensoorten.
Zoals de meeste fruitbomen, moeten frambozen worden gesnoeid om de opbrengst te behouden. Zomerframbozen, die maar één keer per jaar vrucht dragen, werpen vruchten op de scheuten van het voorgaande jaar. De geoogste stokken worden net boven de grond afgeknipt. In het najaar worden de twijgen weer verminderd tot maximaal 10 stuks per meter. De late en veeldragende herfstframbozen dragen het hout van dit jaar. Hun twijgen kunnen in de herfst na bladval volledig boven de grond worden geknipt. Winterbescherming is niet nodig voor aangeplante frambozen. Enkel potculturen mogen zo worden geplaatst dat de potten niet doorvriezen. Het verpakken in fleece of jute zakken geeft extra bescherming.
Hoe worden frambozen correct vermeerderd?
Frambozen ontkiemen uitopers. Dit is erg goed voor de vermeerdering, omdat de fruitstruiken in de herfst gemakkelijk kunnen worden vermeerderd door ze te verdelen. Stekken kunnen ook in de zomer worden geroot.
Hoe kunnen frambozen gebruikt worden?
Frambozen zijn uitstekende zachtvruchten die heerlijk smaken, rijk zijn aan vitamines en zelfs in kleine tuinen kunnen worden gekweekt, zelfs in grotere potten. Frambozen smaken het lekkerst vers geplukt uit de struik, waardoor ze een gezonde snack zijn. De vruchten worden in de keuken rauw, gekookt, verwerkt als jam, gelei, sap, compote of als likeur gebruikt. De bladthee wordt in de natuurgeneeskunde gebruikt als middel tegen diarree. Uitwendig wordt het aftreksel aanbevolen voor ontstekingen en wondbehandeling.
Frambozen spelen een belangrijke rol in de cosmetica- en voedingsindustrie. Zowel hun fruit als hun aroma's worden gebruikt om eten en drinken op smaak te brengen. Een essence van frambozen wordt verwerkt voor shampoos, badadditieven en andere cosmetische producten.
Welke soorten frambozen zijn er?
Frambozensoorten zijn onderverdeeld in eenmaal dragende en tweemaal dragende frambozen. Eenmaal dragende soorten ontwikkelen grote, heerlijk aromatische vruchten en rijpen vaak in de zomer. Bekende zomerrassen zijn de Glen Coe zwarte framboos, de BonBonBerry® Yummy potframboos en de late Häberli® Polesie® frambozensoort. De tweemaal dragende soorten worden ook wel herfstframbozen genoemd, omdat de laatste vruchten soms nog voor de vorst geoogst kunnen worden. De frambozen soorten TwoTimer® Sugana® en Enrosadira® zijn tweemaal dragend.
Kunnen frambozen worden ingevroren?
Frambozen worden geconserveerd door ze in te vriezen. De vruchten zijn relatief zacht en plakken aan elkaar als ze direct worden ingevroren. Daarom worden geoogste vruchten eerst naast elkaar op een plank of bord gelegd en kort ingevroren. Vervolgens doet u het bevroren fruit in een blikje en vriest het in.
Verdere informatie
De lekkere frambozen zijn ongetwijfeld een van de klassiekers in de boomgaard. De rode vruchten zijn overal populair bij jong en oud. Frambozen behoren samen met bramen tot het botanische geslacht Rubus. Het is moeilijk te geloven, maar de framboos heeft meer dan 1500 soorten broers en zussen. Ze zijn verspreid over alle continenten van de wereld. Ze groeien als bladverliezende of groenblijvende struiken, vaak met stekelige of borstelige scheuten. Hun leefgebieden zijn zeer verschillend en variëren van kale zandduinen tot humusrijke bossen en bergweiden. De wilde vorm van de framboos (Rubus idaeus) komt voor in grote delen van Europa, Rusland en West-Azië. De plantenveredeling heeft er talloze rassen uit voortgebracht, die verschillen in resistentie, opbrengst, vruchtgrootte en oogsttijd.
Frambozen zijn uitlopers vormende bladverliezende heesters met stekelige stengels tot wel twee meter hoog. Aan de scheuten zitten geveerde bladeren, bestaande uit 3 tot 7 eivormige, getande geveerde bladeren met een witte wollige onderzijde. De voor de rozenfamilie (Rosaceae) typische vijfbladige, witte bloemen verschijnen in de zomer in hangende trossen. Na de bevruchting vormen zich rode bessen van de zomer tot de late herfst, afhankelijk van de soort. Een groot aantal soorten bemoeilijkt de selectie. De bessenstruiken zijn onder te verdelen in eenmaal dragende zomerframbozen en tweemaal dragende herfstframbozen.
Archeologische vondsten tonen aan dat bramen en frambozen in de oudheid door mensen werden verzameld. Sporen van een gewas zijn terug te voeren in middeleeuwse kloosters. Frambozen zijn sinds de 16e eeuw in Engelse tuinen gevestigd. In de hedendaagse tuincultuur worden de fruitstruiken zeer hoog gewaardeerd, omdat de teelt ervan geen onoverkomelijke uitdagingen vormt, zelfs niet voor onervaren tuinders. Ze worden vaak op een spalier gekweekt, waardoor tuingebieden kunnen worden gescheiden of begrenzingen kunnen worden gecreëerd.