Plumbago op de juiste manier onderhouden en overwinteren
Inhoud
Hoe wordt de Plumbago geplant?
Door de Zuid-Afrikaanse afstamming ligt het voor de hand dat de plumbago op een zonnige en warme plek wenst te staan. Beschut tegen koude wind of trek, kan de kuipplant na de laatste vorst buiten staan. Hoe zonniger de standplaats, hoe overdadiger de bloemenpracht. Indrukwekkend stralen de lieftallige bloemen naast krachtige oleanderkleuren of pelargoniums. De mannentrouw stelt geen bijzondere eisen aan de bodem. Doorlatend, voedingsrijk en tegelijkertijd vochtig zijn de voorwaarden voor het substraat. Elke hoogwaardige potgrond voldoet aan deze eisen.
De kuip moet voldoende groot zijn. Slechts met genoeg ruimte voor de wortels kan de plant zich optimaal ontwikkelen. Grotere potten hebben het voordeel dat een spalier of klimhulp in de pot kan worden geplaatst, die bovendien ook nog steun biedt. Bij de keuze van een geschikte pot maakt het niet uit of deze van kunststof of keramiek is. Een pot van aardewerk droogt echter sneller uit. Bij het beplanten is het belangrijk dat er voldoende gaten onderin de pot zitten, waaruit het overtollige water kan weglopen. Ophopend water is schadelijk voor de wortels en daarmee de groei. Hierdoor kan de anders snelgroeiende plant zelfs doodgaan. De gaten in de pot worden met aardewerk scherven bedekt. Een drainagelaag van klei of ander kleihoudend granulaat geeft extra vochtbescherming. In kleinere potten wordt de plumbago compact gehouden. Het is ook goed mogelijk deze in een bloembak te planten, al na korte tijd ranken de twijgen over de rand wat er zeer decoratief uitziet.
Minstens alle drie jaar wordt in de lente, net voordat de groeiperiode begint, de bodem compleet uitgewisseld en wordt de plant verplant. Een pot die te klein is wordt vervangen door een grotere pot. Het substraat verliest na verloop van tijd zijn oorspronkelijke eigenschappen. Slimme tuinders weten dat en vervangen tenminste ieder jaar de bovenste laag voordat de plant buiten wordt gezet.
De mannentrouw kan ook buiten de pot in de volle grond, in een tuinperk of border, staan. Daar openbaren ze dan hun werkelijke groeikracht en groeien tot imposante exemplaren. De bloemenpracht kan nauwelijks overtroffen worden en daarmee zijn ze dan ook de blikvanger tussen de andere bloemen. In de herfst is het echter nogal moeilijk de warmte minnende plant aan de vorst over te laten. Het uitgraven en overwinteren van grote planten is vaak niet haalbaar. In regio’s waar het warm genoeg is (geen vorst), kan de plant in de grond blijven.
Hoe wordt de plumbago onderhouden?
Of de plant nu in het tuinperk, in een bloembak of kuip staat, gieten en bemesten behoren gedurende de gehele groeiperiode tot de regelmatige verzorging van de plant. In kuipen geplant wordt dagelijks naar de vochtigheid van de grond gekeken en als het erg heet is, zelfs 2x per dag. Van april tot augustus wordt de mannentrouw wekelijks met een vloeibare meststof of een meststof voor potplanten bemest. Voor de dosering kan naar de gebruiksaanwijzing op de verpakking worden gekeken. Vanaf augustus wordt niet meer bemest. Het plantenweefsel moet zich vestigen voor het overwinteren en om niet vatbaar te worden voor ongedierte.
Hoe wordt de plumbago gesnoeid?
De plumbago kan heel goed worden gesnoeid. Op elk moment kunnen de lange twijgen worden ingekort en de spruit uitgedund. Uitgebloeide bloemen worden eruit gehaald en lichtjes afgeknipt. Dit wekt de vertakking en het vormen van nieuwe bloemen op. Voor de winter wordt de plant goed in vorm en teruggesnoeid.
Hoe overwintert de plumbago?
Om de plant duurzaam te kunnen behouden moet de plant in onze breedtegraden naar binnen worden gehaald. De van warmte houdende plant kan weliswaar tegen een hele lichte vorst, maar in de winter heeft ze in de volle grond geen kans. Tot de eerste vorst kan de plant buiten blijven. Daarna komt deze op een lichte en koele plaats in huis. Geschikt zijn trappenhuizen, de garage of een koele serre die zelden warmer is dan 10° C. Als hij de bladeren verliest, kan de mannentrouw ook op een donkere plaats staan. Tijdens de winter leeft de plant op een laag pitje. Hij krijgt geen voedingsstoffen en slechts zoveel water dat het substraat niet uitdroogt.
Hoe kan de plumbago worden vermeerderd?
De plumbago kan door zaad en stekjes worden vermeerderd. Het zaad wordt in het voorjaar bij 15 tot 18° C uitgezaaid. Gebruikelijker is het vermeerderen d.m.v. stekjes via de halfverhoute uiteindes van de takken in de volle zomer. Ze worden in een doorlaatbaar kiemsubstraat in gestuwde lucht beworteld. De beste resultaten worden gehaald bij bodemtemperaturen van 20° C.
Ziektes en ongedierte
Een te snelle groei leidt tot een slap weefsel. Als er niet voldoende luchtcirculatie heerst kunnen bladluizen optreden. Door hun uitwerpselen kan roestdauwschimmel ontstaan, die opvallen door roestachtige zwarte vlekken. Het tijdige uitdunnen schept een betere luchtcirculatie bij de plant, waardoor het gevaar van besmetting wordt verlaagd. Zilverachtige puntjes op de bladeren zijn een teken van spint en te droge omstandigheden.
Hoe kan de plumbago worden gebruikt?
De mannentrouw is een veelzijdige en onderhoudsvriendelijke potplant voor het balkon en terras. Hij fascineert door een lange bloeiperiode met een geweldige bloemenpracht van witte, donker- of lichtblauwe bloemen. Hij wordt meestal alleen als kuipplant gehouden en aan een spalier of klimhulp omhoog geleid of in bloembakken tussen geraniums (pelargonium) als hangplant. Als de plant in een verplaatsbare kuip staat, kan deze ook prachtig naast rozen in het tuinperk staan. In een warmer klimaat zonder vorstgevaar begroeit de plumbago hekken en poortbogen tot een unieke bloeiende belevenis.
Is de plumbago giftig?
In de wetenschappelijke literatuur worden geen giftige inhoudsstoffen met betrekking tot de plumbago vermeld.
Verdere Informatie
Plumbago is de botanische naam voor mannentrouw. Zestien één- of meerjarige rassen behoren tot het geslacht van de plumbago, die dwars over het zuidelijk halfrond inheems zijn. Bij ons kent men voornamelijk de plumbago auriculata, die de Nederlandse naam mannentrouw heeft. De groenblijvende struik is een geliefde en uiterst bloeikrachtige kuipplant met lichtblauwe bloemen. De tere bloemen lijken op de flox. Oorspronkelijk komt de mannentrouw uit Zuid-Afrika. De sterk groeiende heester groeit door zijn lange zweepachtige takken klimmend en kan als klimplant worden gehouden.
Hiervoor is een klimhulp of een spalier noodzakelijk waaraan de takken kunnen worden vastgebonden. Zonder klimhulp groeien de twijgen in de pot in eerste instantie rechtop naar boven en gaan dan later zijdelings hangen. Afhankelijk van het snoeien wordt de plumbago één tot twee meter hoog en net zo breed. In een vorstvrij gebied haalt de mannentrouw ook wel de 6 meter. Aan de lange takken zitten afwisselend geordend lange spatelvormige bladeren in een lichtgroene – zelden blauwgroene kleur. Van de zomer tot aan de vorst verschijnen steeds opnieuw schermachtige bloementrossen aan het uiteinde van de takken. De enkele bloem van de pure soort is kenmerkend lichtblauw. Inmiddels bestaan er echter ook donkerblauwe en wit bloeiende soorten.
De plumbago is een fantastische kuipplant voor het balkon en terras. Ze is in elk tuincentrum te vinden en behoort tot het standaard tuinassortiment. De bloeikracht is nauwelijks te stoppen. Van de zomer tot in de late herfst worden steeds opnieuw bloemen gevormd. Een bloeiend zomersprookje dat schijnbaar niet van ophouden weet.