Thuja (levensboom) correct snoeien, planten en verzorgen
Inhoudsopgave
Hoe wordt een Thuja correct geplant
Thuja’s gedijen in de volle zon en accepteren ook de lichte halfschaduw.
Ze stellen hogere eisen aan de grond, want die mag nooit uitdrogen. Als groenblijvende conifeer verdampt de Thuja voortdurend water, dat beschikbaar moet zijn in de ondergrond. Dit vocht mag echter niet worden verward met een vochtige bodem. Beter zijn goed gedraineerde en zandige leemgronden, eigenlijk elke normale tuingrond. Verder zijn Thuja’s zeer flexibel wat betreft de PH-waarde en het humusgehalte van de grond. Daarom kunnen de coniferen ook in de heidetuin staan, zolang de verzorging met water gewaarborgd is.
Thuja’s worden altijd aangeboden als bol- of containerplanten, die gunstig zijn om in het voorjaar te planten. Voor haagbeplanting zijn plantafstanden van een halve meter tot een meter raadzaam, maar deze zijn afhankelijk van de groeibreedte van het ras. Vóór het planten worden de uitgedroogde kluiten in een waterbad gedompeld tot er geen luchtbellen meer opstijgen. Het plantgat wordt op de bodem losgemaakt met een vork en samengeklitte wortelkluiten worden opengebroken. Beide zullen de groei van de conifeer vergemakkelijken. Mulchen rond de conifeer is de moeite waard om het vocht in de grond te houden. Onderbeplanting met vaste planten is moeilijk of alleen onder bepaalde omstandigheden mogelijk. Dode bladeren vallen op de grond en vormen een laag ruwe humus. Het zorgt ervoor dat het onderhout platgedrukt wordt, waardoor geplante bodembedekkers het erg moeilijk krijgen.
Als u in potten kweekt, gebruik dan grotere kuipen met een drainagelaag op de bodem en gevuld met doorlatende potgrond. Gaten voor waterafvoer zijn noodzakelijk, want permanente wateroverlast leidt tot een zekere plantendood. Het is raadzaam de bovenste laag grond elk jaar te vervangen. Het verse substraat zorgt voor nieuwe voedingsstoffen. Het is raadzaam de conifeer uiterlijk om de 5 jaar te verplanten en de grond volledig te vervangen.
Hoe wordt een Thuja verzorgd?
Bij de verzorging van Thuja's moet de grootste aandacht worden besteed aan de bodemvochtigheid. Ze mogen in de zomer en de winter niet droog staan. Dit geldt zowel voor jonge exemplaren die minder dan drie jaar op dezelfde plaats groeien als voor de potcultuur. Droge grond kan leiden tot vorstdroogte in de winter bij blootstelling aan sterk zonlicht. Droge grond moet voor langere vorstperioden uitgebreid worden bewaterd. Als de coniferen al lang op hun plaats staan, zullen hun wortels enkele meters in de bodem zijn doorgedrongen en kunnen ze zich bedienen uit diepere bodemlagen. De verdamping kan worden beperkt door de mulch onder de Thuja elk jaar te vernieuwen.
Thuja's zijn bescheiden als het gaat om voedingsstoffen. Hoewel ze snel groeien, krijgen ze alleen mest als ze twee keer per jaar worden teruggesnoeid. Hiervoor is het voldoende om vruchtbare compost of hoornschilfers in het grondoppervlak rond de conifeer te verwerken. Op zandgronden worden jaarlijks humus en compost aan de bovengrond toegevoegd. De bodemverbetering leidt tot een grotere wateropslagcapaciteit, die in de loop van het jaar afneemt door afbraakprocessen.
Hoe moet een Thuja gesnoeid worden?
Thuja's kunnen goed gesnoeid worden. Tweemaal snoeien in het voorjaar en in de nazomer houdt de snelle groei in vorm. De scheuten worden indien nodig bijgesneden. Als regelmatige snoeibeurten worden gemist of achterwege gelaten, zullen later veel kale plekken in de heester ontstaan. Gewoonlijk herstellen de planten zich na enige tijd van het snoeien.
Vermeerdering van de zuivere soort is mogelijk door zaad. De meeste Thuja's in de tuincultuur zijn cultivars. Ze kunnen alleen vegetatief worden vermeerderd door stekken. In de late zomer worden de afgescheurde stekken geoogst en geworteld. Afgescheurde stekken zijn één of twee jaar oude zijscheuten die met een ruk van de huidscheut zijn afgescheurd. De basis wordt schuin afgesneden met een scherp mes en de onderste bladeren worden verwijderd. De stek wordt vervolgens in zand of zandig kweeksubstraat geplaatst. Bij 20°C wortelen de jonge scheuten binnen enkele weken. Ze blijven tot het voorjaar beschermd in het koude huis en kunnen in het voorjaar in potten worden overgeplant of buiten worden geplant.
Bruinachtige of bruine bladeren zijn geen indicatie van ongedierte en ziekten. In de winter kan de verkleuring verband houden met het seizoen. Als de bladeren afsterven, kan droogte of ijzige wind de oorzaak zijn. Ook verzilting van bermen door het strooien van strooizout kan leiden tot bruinverkleuring van de bladeren. Ziekten, vooral schimmelinfecties, kunnen worden veroorzaakt door ongunstige locaties. Te natte grond veroorzaakt vaak wortelsterfte. Als cipresplant kan aantasting door cipres kanker niet worden uitgesloten. Ongedierte kan bestaan uit Thuja-mineervlieg, boom- en schildluizen.
Hoe kan een Thuja gebruikt worden?
Thuja's staan vaak in tuinen. Hoewel ze niet meer zo populair zijn als de afgelopen decennia, zijn ze functioneel en praktisch in de tuin. Hun groenblijvende gebladerte biedt het hele jaar door privacy en bescherming tegen de wind. Daarom zijn ze onmisbaar als hagen. Thuja's zijn nog steeds populair op begraafplaatsen voor grafbeplanting. Kleinblijvende Thuja's zijn geschikt voor rotstuinen en verrijken ook heidebeplantingen. Met voldoende ruimte ontwikkelen ze zich in de loop der jaren in solitaire standplaatsen tot machtige bomen met een brede, bijna schilderachtige kroon. Ze bieden een groot aangrijpingspunt voor sterke stormen. Windbreuk komt soms voor en kan aanzienlijke schade aan huizen veroorzaken.
Welke Thuja soorten zijn er?
In de vakhandel worden vooral kruisingen en cultivars van de afzonderlijke Thuja soorten aangeboden.
- Thuja occidentalis - De meest populaire soort met vele variëteiten uit koudere streken van Noord-Amerika.
- Thuja plicata - Wijdverspreide soort met statige groei en vele variëteiten uit Noord-Amerika.
- Thuja orientalis - Minder verspreide soort uit Azië.
- Thuja standishii - Liefhebbersboom uit Japan met lagere vorstbestendigheid.
Is de Thuja giftig?
De Thuja staat bekend als een giftige plant. Huidcontact kan allergieën veroorzaken of versterken. Het eten van de bladeren veroorzaakt irritatie van de slijmvliezen, aandoeningen van het spijsverteringsstelsel en schade aan inwendige organen.
Verdere informatie
Een van de meest populaire haagplanten in tuinen is waarschijnlijk de conifeer, hoewel hij misschien al over het hoogtepunt van zijn populariteit heen is. Botanisch gezien heet de conifeer Thuja, waarvan het geslacht in totaal 5 altijdgroene naaldboomsoorten omvat. Ze komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika en Oost-Azië en zijn verwant aan de cipres (Cupressaceae). Ze zijn echter veel robuuster in de natuur; zo komt de Thuja occidentalis (Westerse levensboom) voor in koude gematigde breedten, soms tot aan de poolcirkel.
Thuja's groeien als rechtopstaande groenblijvende coniferen met een kegelvormige of zuilvormige groeiwijze. Opvallend zijn de schubachtige, wig- tot ruitvormige naalden, die plat op de scheuten staan en in de winter iets donkerder kleuren. Ze staan langs de scheuten in twee tegenovergestelde rijen en hebben een harsachtige aromatische geur. Als eenhuizige plant hebben Thuja's zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen. De vrouwelijke kegels variëren in vorm afhankelijk van de soort, zijn bedekt met schubben en staan rechtop. Mannelijke kegels zijn slechts enkele millimeters groot en eivormig. Na bevruchting produceren de vrouwelijke kegels gevleugelde zaden die bij het openen vrij komen.
In natuurlijke leefomgevingen kunnen Thuja's meer dan 100 jaar oud worden, stammen ontwikkelen van 2 meter in omtrek en 20 meter hoog worden. In de tuincultuur is deze weelde niet te vrezen. Thuja's hebben de onaantrekkelijke reputatie saai en kerkhofachtig te zijn. Ook al missen ze de charme van bladverliezende heesters, hun snelle groei, grote robuustheid en wintergroene bladeren worden in tuinen gewaardeerd. Het hele jaar door biedt het bescherming tegen inkijk en wind. Deze kwaliteiten maken Thuja's tot uitstekende haagplanten om nieuwsgierige blikken te weren en hinderlijke wind tegen te houden. Thuja's zijn niet langer alleen maar saai. De vakhandel biedt talrijke kruisingen en cultivars met bladmotieven en gevarieerde groeikenmerken voor de meest uiteenlopende toepassingen. Thuja's zijn populair als ondoorzichtige en snoeitolerante hagen. Kleinblijvende soorten passen perfect in rots- en heidetuinen. Solitair geplant vormen ze een bijna symmetrische groeiwijze en bereiken ze indrukwekkende hoogten. De coniferen zijn ook goede partners voor andere coniferen en kunnen als groep de bostuinen verrijken. Thuja's zijn zelfs geschikt voor terrassen, want er is niets tegen het kweken van de plant in een grote kuip.