Apenboom correct verzorgen en snoeien
Inhoud
Hoe wordt de apenboom correct geplant?
Bij het zoeken naar een passende standplaats voor de apenboom is het belangrijk niet alleen te letten op licht en bodem. De boom groeit in de loop der jaren naar een statige plant, die ruimte nodig heeft. Voldoende plaats naar alle kanten moet in de toekomst voorhanden zijn. Het verplanten van de boom is na enkele jaren bijna onmogelijk, want de apenboom vormt diepe wortels en groeit ook moeilijk weer aan. De Araucaria heeft een zonnige of lichte standplaats nodig. De halfschaduw wordt ook goed getolereerd vooral ook omdat de luchtvochtigheid op deze plaatsen hoger is. Hoe zeer de zon in de groeiperiode door de planten geliefd wordt, zo schadelijk kan de winterzon voor de apenboom zijn. Tijdens ijzige perioden leidt het tot vorstdroogte, vooral bij jongere exemplaren. Koude wind heeft een soortgelijk effect. Een beschutte plaats voor een huismuur of muur beschermt in de winter tegen bevriezing. Aan de bodem worden enkele eisen gesteld die voor tuinbezitters goed op te lossen zijn. Diepgrondig, goed doorlatend, voedingsrijk en een gelijkmatige vochtigheid van de bodem is noodzakelijk. Een bodem kan goed doorlatend worden gemaakt, door zand of grind erdoorheen te mengen. Voedingsrijk en een goede wateropslag kan door compost of humus verhoogd worden. Aan de andere kant heeft u slechts een beperkte invloed hoe diepgrondig een bodem is. Gesteentelagen in de ondergrond kunnen een oorzaak zijn dat de apenboom plotseling niet verder groeit. Bovendien hebben dichte bodems de neiging het water te stuwen, wat de groenblijvende bomen niet verdragen.
Hoe wordt de apenboom correct verzorgd?
Gevestigde apenbomen hebben geen bijzonder onderhoud nodig. Regelmatig gieten tijdens droge periodes is alleen bij jonge boompjes nodig. Boomschors snippers verminderen de behoefte aan water en beschermen in de winter tegelijkertijd de bovenliggende wortels van de jonge bomen tegen bevriezingen. Enkele handen vol compost zijn in de lente voldoende om de naaldbomen voedingsstoffen te geven. Dit is vooral noodzakelijk als de apenboom mulch (boomschors snippers) krijgt. De boomschors laag bindt de stikstof in de bodem, wat door bemesting weer ter beschikking gesteld wordt.
In de winter kan een araucaria onder strenge vorst of uitdrogende wind lijden. Als de winterzon dan nog schijnt worden talrijke bladeren en takken door vorstdroogte bruin. Deze zijn zelfs door het snoeien niet meer te redden. Jonge exemplaren kunnen dan ook het beste met een lichte beschermende winterzak ingepakt worden of kunnen tijdens de vorst periodes ook met dekens bedekt worden.
Zoals voor de meeste groenbijvende planten, wordt de apenboom in het voorjaar geplant, zodat ze genoeg tijd hebben om het hele jaar door te groeien. Het plantgat wordt minstens dubbel zo groot en diep als de wortelkluit uitgegraven. De bodem van het plantgat wordt met een hark zo goed mogelijk losgemaakt. Een grove grindlaag zorgt ervoor dat het water onder de plant goed kan weglopen. Het gat wordt vervolgens met de uitgegraven grond weer opgevuld. De boom groeit beter als de uitgegraven grond gemengd wordt met verteerde compost. Na het planten wordt de araucaria gegoten en de bodem in het begin ook vochtig gehouden.
Hoe wordt de apenboom correct gesnoeid?
Apenbomen worden niet gesnoeid, want er worden aan de gesnoeide plaatsen geen uitlopers gevormd. Als een tak compleet bruin geworden is, wordt deze direct aan de stam gesnoeid.
De araucaria wordt door zaad vermeerderd. Zaadvorming in onze breedtegraden te beleven is echter meer een wens dan dat dit werkelijkheid is. Daarom wordt het zaad bij gespecialiseerde zaadhandelaren besteld. Ze kiemen onder glas tussen 20 en 22° C. Apenbomen kunnen niet vegetatief worden vermeerderd.
Problemen met ziektes of ongedierte hoeft bij een apenboom niet gevreesd te worden. Wateroverlast of vorstdroogte in de winter hebben een gevaarlijker of levensbeëindigend effect.
Hoe wordt een apenboom gebruikt?
Slangendennen zijn wonderbaarlijke groenblijvende naaldbomen. Ze inspireren als ze solitair staan en voldoende ruimte krijgen. In stedelijke tuinen ontwikkelen ze zich steeds vaker als huisboom, wekken ze nieuwsgierigheid en trekken ze gefascineerde blikken aan. Op een terras kan een apenboom ook worden gehouden. De naaldboom gedijt in grotere kuipen, waar deze in hanteerbare afmetingen blijft. Doorlatende potgrond voor potplanten waarvan de bovenste laag ieder jaar wordt vervangen, is voldoende voor de plant. In de winter wordt de boom dan dik ingepakt en beschermd.
Verdere informatie
In enkele tuinen treft men bijzondere bomen met een bizar uiterlijk, die tot de naaldbomen behoren maar geen typische naalden hebben. In dit geval heeft u te maken met een slangenden of apenboom. De boom heeft nog talrijke andere namen zoals apetreiter, apenpuzzel, kandelaarden of apeverdriet. Inheems zijn ze in het Zuid-Amerikaanse Andesgebergte op een hoogte tot 1.800 meter, voornamelijk op de vulkanische berghellingen in Chili en in het zuidwesten van Argentinië. Van de 18 groenblijvende coniferen rassen wordt bij ons alleen de Araucaria araucana gekweekt. Ze is enigszins vorstbestendig en verdraagt onze Midden-Europese winter zodra ze het jeugdstadium heeft verlaten.
Zijn uiterlijk maakt de apenboom tot een unieke plant. Al van verre trekt het hout de aandacht met zijn bizarre uiterlijk en wordt het omschreven als prehistorisch. De groenblijvende conifeer groeit op jonge leeftijd conisch, die ronder wordt en de onderste takken verliest als ze ouder wordt. Vrouwelijke apenbomen worden in hun thuisland met meer dan 30 meter, duidelijk, zelfs meer dan dubbel zo groot als hun mannelijke soortgenoten. In milde en gematigde gebieden bereikt de slangenden ook bij ons een hoogte van 20 meter. Het hout heeft een donkere grijsbruine bast met horizontale groeven. De groeven zijn overblijfselen van verloren takken. De afzonderlijke takken steken als een krans horizontaal uit de stam. Opvallend zijn de naar boven wijzende takpunten. Waarschijnlijk het meest opvallende kenmerk zijn de stekelige, groenblijvende bladeren in een radiale opstelling rond de tak. Ze zitten zo dicht bij elkaar, dat het hout nauwelijks te zien is. De bladvorm is driehoekig-eivormig en vlak. De kleur is glanzend donkergroen. Deze worden pas na tientallen jaren bruin en vallen dan samen met de tak eraf. De bloemen van de apenboom zijn tweehuizig, zodat mannelijke en vrouwelijke planten van elkaar kunnen worden onderscheiden. Mannelijke kegels zijn bruin van kleur en hebben een cilindrische vorm. Vrouwelijke kegels zijn daarentegen bolvormig, groter en lichter van kleur. Als bevruchting plaatsvindt ontwikkelen zich zaden uit de vrouwelijke kegels. Ze worden tot 5 cm lang en kunnen gegeten worden.
Apenbomen, vaak ook slangendennen genoemd, zijn exotische naaldbomen voor de tuin. Zodra ze groter zijn geworden, ontwikkelen ze zich tot onmiskenbare blikvangers. Ze zien er solitair staand prachtig uit.
