Camelia (Theaceae) verzorging
Inhoud
Hoe wordt de camelia geplant?
In de tuinbouw krijgt de camelia een lichte tot halfschaduwrijke standplaats. De volle zon is niet zo geschikt, want een te sterke straling van de zon leidt tot verbranding van het donkere blad. Te veel schaduw is echter ook niet goed omdat een gebrek aan licht een slechte bloei tot gevolg heeft.
In de tuin heeft de plant een beschutte plaats nodig om het groenblijvende blad en de plant zelf tegen ijzige winden te beschermen. Vooral de gevreesde kale vorst is voor de camelia in de volle grond een groot gevaar. In grote potten kunnen camelia’s verplaatst worden en zijn beter te beschermen tijdens de winter. Als kuipplanten sieren deze schoonheden lichte schaduwplaatsen op terrassen of een groot balkon. Ook kunnen camelia’s goed in onverwarmde kassen of in een serre staan.
Wat de bodem betreft lijken camelia’s op azalea’s, rododendron of blauwe bessen. Een humeuze, vochtige en kalkvrije bodem die goed doorlatend is geven de camelia‘s alles wat ze voor een gezonde groei nodig hebben. Potgrond voor de rododendron of veenplanten kunnen als substraat in een tuinbodem worden verwerkt. Alternatief is ook turfgrond mogelijk. Het plantgat wordt duidelijk groter gegraven als de omvang van de wortelbal. Een 3 tot 5 cm sterke laag kiezelstenen zorgt ervoor dat het water goed kan weglopen. De camelia mag niet te diep worden geplant. De bovenkant van de wortelbal moet afsluiten met de oppervlakte van de bodem. Het gat wordt opgevuld met potgrond voor de rododendron. Na het planten is het aan te bevelen de grond onder de struik met boomschors te mulchen. Het verhindert een wilde groei en zorgt ervoor dat de bodem vochtig blijft.
Als de camelia in een kuip staat wordt eveneens rododendron potgrond gebruikt, gemengd met zand of mineraal drainagemateriaal. Hoewel camelia’s van vochtigheid houden, mag er geen stuwvocht (ophopend vocht) bij de wortels ontstaan. Om dit te voorkomen is een laag scherven van aardewerkpotten op de bodem van de kuip aan te bevelen.
Hoe wordt de camelia omgeplant?
Jongere camelia’s moeten alle 2 tot 3 jaar worden omgeplant. Bij oudere exemplaren is alle 5 jaar voldoende. Het verplanten is in het voorjaar aan te bevelen, als de nieuwe groei inzet. De planten worden uit de pot gehaald, de oude aarde losjes en voorzichtig van de wortels gehaald en in verse potgrond geplant. Als de pot voor de camelia te groot geworden is, moet deze in een grotere pot worden geplant. De eerste tijd na het verplanten moet regelmatig worden gegoten.
Hoe wordt de camelia verzorgd?
De camelia staat op haar standplaats licht, niet te zonnig en niet te donker. Het hele jaar door moet op een gelijkmatige vochtigheid van de bodem worden gelet. Bij droogte wordt regelmatig gegoten. Mulch op de boomschijf of onder de struik zorgt voor een koele „voet“ en verhindert het te sterke uitdrogen van de bodem. In een pot moet nog nauwkeuriger worden gekeken of de camelia water nodig heeft. Ze is los van de volle grond waardoor de wortelbal sneller kan uitdrogen. Camelia’s houden niet van kalk en hebben een lage PH-waarde (Ph 5-6) nodig. Voor het gieten wordt regenwater of zacht water gebruikt. Kalkhoudend water verhoogt langzaam maar zeker de Ph waarde en verstoord de voedingsopname.
Wat betreft de voedingsstoffen – bemest wordt één tot tweemaal in het voorjaar en nogmaals in de vroege zomer met een stikstofhoudende complete meststof of beter nog met een meststof geschikt voor rododendrons. Bij de dosering reduceert men de aanbevelingen van de fabrikant want camelia’s zijn gevoelig voor zout.
Hoe overwintert de camelia?
Tot op enkele uitzonderingen na, worden camelia’s bij ons overwegend in een kuip gehouden. Te groot is het gevaar dat de gevoelige planten de winter niet overleven. Kale vorst komt genoeg voor en zorgen voor de groenblijvende planten regelmatig voor problemen. Diegene die in een milde regio woont, kan proberen de planten het hele jaar door buiten te houden. Om buiten te overwinteren is het belangrijk dat de camelia’s al ouder zijn. Op jonge leeftijd zijn deze nog niet robuust genoeg. Ondanks het milde klimaat worden de camelia’s dan dik ingepakt met een licht vorst beschermend vlies. Het weefsel beschaduwt en beschut de planten tegelijkertijd. De basis wordt bovendien opgehoopt met dennentakken en boomschors.
Voor de overwintering van de planten die in kuipen staan is een licht en koel winterkwartier noodzakelijk. Koude kassen, de serre of een licht trappenhuis zijn goed geschikt, als deze tenminste niet warmer worden dan 15° C. Pas door een koude prikkel wordt de bloei van de camelia opgewekt. Warme woonkamers zijn niet geschikt voor een overwintering, vooral ook omdat de droge verwarmingslucht verdampingsstress voor het blad veroorzaakt.
De verhuizing naar het winterkwartier volgt pas laat, op zijn vroegst bij een vorst beneden min 5° C. In de winter wordt niet bemest en ook weinig tot matig gegoten.
Wekelijks wordt nagekeken of het substraat nog voldoende vocht bevat. Bij de controle wordt ook nagekeken of de plant een ziekte heeft of besmet is met ongedierte. In het ongunstigste geval kunnen blad- en schildluizen, bladgallen en bladvlekken ontdekt worden.
Grote temperatuurverschillen en een tekort aan luchtvochtigheid kunnen de reden zijn dat camelia’s vroegtijdig de bloemen verliest. Als de bladeren worden besproeid verhoogt dit de luchtvochtigheid en wordt het microklimaat van de bladeren verbeterd. Meer over het onderwerp camelia overwintern.
Hoe wordt de camelia gesnoeid?
De groenblijvende camelia’s verdragen snoeibeurten, ook sterkere snoeibeurten goed. Storende takken worden in het voorjaar, voordat de groei inzet, ingekort, vooral bij jonge struiken. Zodra de groei gelijkmatig is, laat men de planten groeien. Oudere exemplaren groeien niet meer zo sterk. Daar wordt het snoeien beperkt tot de uitgebloeide takken na de bloeiperiode. Meer over het onderwerp camelia snoeien.
Hoe kan de camelia worden gebruikt?
Camelia’s zijn unieke planten uit het verre oosten, die dankzij het feit dat ze al lang gekweekt worden in grote en verschillende hoeveelheden bestaan. In maritieme of milde regio’s kunnen ze als tuinplanten in de volle grond worden gehouden. Ze verrijken perken, borders, Aziatische tuinen of kunnen ook als heg worden geplant. In midden Europa zijn camelia’s vooral bekend als kuipplanten. In een kuip sieren camelia’s grotere balkons en terrassen op indirect zonnige of halfschaduwrijke plaatsen.
De bladeren van de Chinese camelia kunnen voor groene thee worden geoogst en gedroogd.
Wanneer is de bloeiperiode van de camelia?
De bloeiperiode van de camelia is tijdig in het voorjaar. Onder glas of in het winterkwartier begint de bloei deels in maart. In de tuin geplante camelia’s bloeien meerdere weken later in het voorjaar.
Is de camelia giftig?
Camelia’s zijn niet giftig. De Chinese camelia is zelfs de basis voor groene en zwarte thee. Medisch gezien bezitten de inhoudsstoffen van deze planten veel positieve eigenschappen, zoals bv. een adstringerende, vocht afdrijvende en antibacteriële werking.
Verdere Informatie
Camelia’s zijn oude cultuurgewassen, die al duizenden jaren in het verre oosten als voedingsgewassen en theeplanten worden gekweekt. Er zijn ongeveer 180 verschillende soorten, en des te meer hybriden en andere gekweekte soorten. Ze behoren allemaal tot de familie van de theegewassen (Theaceae) en zijn tegelijkertijd de bekendste vertegenwoordigers. Ze vormen struiken of kleine bomen die in hun natuurlijke afstammingsgebieden, afhankelijk van de soort, tot wel 20 meter hoog kunnen worden. De camelia’s zijn afkomstig uit Azië. Het gebied verloopt van de Himalaya en Noord-Indië tot naar Java, Sumatra en Japan.
De houten scheuten dragen groenblijvende bladeren met een groene tot donkergroene kleur die afwisselend aan de takken zitten en een elliptische of lancetvorm hebben. De rand van het blad is overwegend gekarteld en het bladweefsel stevig en robuust. Bekoorlijk zijn de bloemen met de stralend gele meeldraden, vooral de kleurrijke hybriden. Dankzij het jarenlange kweken zijn verschillende bloemvormen in de meest verschillende kleuren en tekeningen ontstaan. De bloemvormen kunnen als volgt worden onderverdeeld:
- Enkele bloemen – tot 8 bloemblaadjes en opvallende meeldraden
- Halfgevulde bloemen – twee of meer cirkels met bloemblaadjes
- Anemoonachtige bloemen – de buitenste cirkel bloemblaadjes met van binnen de kroonbladeren en de meeldraden
- Pinksterbloemachtige bloemen – gevulde bloemen met bloemblaadjes, kroonbladeren en meeldraden, onregelmatig gevormd.
- roosachtige gevulde bloemen – gevulde bloemen met overlappende bloemblaadjes en diep liggende meeldraden
- dicht gevulde bloemen – gevulde bloemen met overlappende bloemblaadjes en verborgen meeldraden.
De eerste camelia’s kwamen met de opkomende wereldhandel ca. 500 jaar geleden naar Europa. Sindsdien worden de ietwat vorstgevoelige struiken gekweekt. De bekendste camelia soort is de Camellia sinensis, de Chinese camelia. Van hun blaadjes wordt al duizenden Jaren lang zowel groene als ook zwarte thee geproduceerd. Nog meer verspreid is echter de Japanse camelia (Camellia japonica) met haar bloemrijke soorten. Ze is afkomstig uit Japan, China en Korea. Ze geldt ten opzichte van haar Chinese zuster als harder en robuuster.
In de tuinbouw worden camelia’s vooral gekweekt als decoratieve kuipplanten. Slechts in regio’s met een gunstig klimaat kunnen de struiken met een bescherming het hele jaar door buiten blijven. Met een beetje handigheid worden camelia’s zeer oud. Dat bewijst bijvoorbeeld de beroemde Pillnitzer Camelia in Dresden (Duitsland). Men schat dat deze camelia ongeveer 230 jaar oud is, ze is bijna 9 meter hoog en heeft een doorsnee van 11 meter. In de natuur zouden er exemplaren moeten zijn die wel duizend jaar oud zijn.