Winterharde banaan (Musa basjoo Sakalinensis)
In tegenstelling tot de bananenplant die alleen in warme, tropische landen groeit is deze nieuwe bananen veredeling absoluut winterhard tot ongeveer -10° C! U kunt deze bijzondere plant dan ook in de winter gewoon in uw tuin laten staan – daar loopt hij ieder jaar opnieuw uit (net als andere vaste planten) en bereikt een hoogte van 2-3,5 meter. De winterharde bananenplant is een bijzonder decoratieve blikvanger in uw tuin of op uw terras.
Standplaats
Houdt van een zonnig plekje uit de wind. U kunt de plant in een grote pot planten of direct in de volle grond.
Wij raden aan de banaan bij de eerste winter goed tegen de vorst te beschermen of pas na 1-2 jaar uit te planten, omdat dan de schijnstam dik genoeg is. In de winter de stam tot 80 cm inkorten en tegen vocht van boven beschermen. Het beste is de banaan met 30cm stro te omwikkelen en af te dekken. Als de banaan buiten staat is het normaal dat het bovenste gedeelte bei ca. 0° C afsterft.
Als de banaan in een kuip wordt geplant (minstens 50-60 cm doorsnee) is het belangrijk voedselrijke doorlaatbare tuinaarde of potgrond te gebruiken. Als de plant in de kuip blijft staan is het belangrijk dat het water kan aflopen zodat geen stuwvocht kan ontstaan. Als de plant in de kamer of in een omgeving met kamertemperatuur wordt gehouden is het belangrijk voor voldoende luchtvochtigheid te zorgen. De plant groeit dan ook in de wintermaanden verder.
Het duur ca. 3 jaar voordat de plant bloemen en vruchten vormt. Om een goede vruchtvorming te bereiken is het raadzaam de plant in de late herfst in een warm en licht winterkwartier onder te brengen
Verzorging
In de zomer elke 2 weken vloeibaar bemesten bevordert de groei. Altijd gelijkmatig vochtig houden.
Overwinteren
In de winter sterft het bovenaardse deel van de plant af. Dek de wortels dan met bladeren of dennentakken af, zodat de plant tegen de vorst beschermd wordt. In het voorjaar (vanaf maart) de bescherming wegnemen, dan loopt de plant, afhankelijk van het weer, zo ongeveer eind april opnieuw uit. Indien u de plant binnen op een lichte plaats laat overwinteren dan behoudt zij haar bladeren.
Bananenplant winterhard uitvoerige informatie
Sommige bananenplanten staan gekend als winterhard. De goede winterhardheid slaat echter op de wortels. Al bij temperaturen onder de 5°C stopt de plant met groeien. Vanaf -2°C vriest het blad kapot. Bij aanhoudende vorst zal ook de schijnstam, die veel vocht bevat, tot moes vriezen. De plant sterft dan af tot aan de grond en vormt in het voorjaar (april/mei) pas weer nieuwe uitlopers. Om een grotere plant te krijgen en zelfs bloei te realiseren moet hij de winter in tact doorkomen.
Enkele populaire winterharde soorten:
Musa basjoo -20°C
Musa sikkimensis -15°C
Ensete glaucum -10°C
Musella lasiocarpa -5°C
Verschillende methoden
Onderstaand worden 4 verschillende overwinteringmethoden besproken. Bij de eerste twee methoden blijft de plant de hele winter buiten. Bij de laatste twee methoden overwintert de plant droog, m.a.w. binnen.
Buiten
1) Zonder bescherming
Vermoedelijk het meest eenvoudig, maar ook het meest riskant is om de bananenplant niet te beschermen tijdens de wintermaanden. Afhankelijk van de strengheid van koning winter zal ook het resultaat van deze methode variëren. Enkele soorten zijn behoorlijk winterhard, maar zoals eerder gezegd, slaat deze waardering op de wortelkluit. Bij aanhoudende vorst sterft het blad en vervolgens de schijnstam tot de grond af. In het voorjaar (april/mei) komen er weer nieuwe uitlopers boven de grond.
+ vergt geen inspanning
+ bespaart aanschaf van verpakkingsmaterialen/plaats in huis
- plant moet elk jaar van 0 beginnen en wordt dus nooit volwassen = geen bloei
- bij koudere temperaturen vriest ook de wortelkluit kapot! = bananenplant dood!
2) Met bescherming
Een veel gebruikte en ook veel beschreven methode. Het principe is vrij eenvoudig; vlak voor de eerste aanhoudende vorst, ontdoe je de schijnstam van de bladeren. Hierna plaats je een afscheiding rond de schijnstam (bv. afscheidingsdraad of kippengaas). Vervolgens vul je het geheel op met stro of bladeren. Hooi is hiervoor niet geschikt omdat dit zal gaan broeien. Aan de buitenkant voorzie je een laag vliesdoek. Hierdoor wordt het stro niet nat maar kan het geheel blijven ademen. Dit alles werk je af met een waterdicht dakje.
Zodra de aanhoudende vorst voorbij is verwijder je de winterbescherming. De rotte delen snijd je er in het voorjaar af. Zodra het iets warmer wordt zal ook het eerste blad zichtbaar worden. Het succes van deze methode is afhankelijk van enkele factoren: strengheid winter, tijdigheid beschermen, dikte van de schijnstam,…
Bij hele strenge winters is ook deze bescherming onvoldoende. Enkel de dikkere schijnstammen zullen niet tot op de kern kapot gevroren zijn. Bij de planten waarbij de schijnstam het niet gered heeft is de kans met deze methode wel groter dat de wortelkluit het wel heeft overleefd. (NB. Deze methode wordt vaak gecombineerd met methode 4, voor de zekerheid.)
Gebruikte materialen:
Vliesdoek wordt verkocht in tuincentra en bouwmarkten.
Stro kan het goedkoopst rechtstreeks bij de boer per baal worden aangeschaft.
+ wortelkluit kan onverstoord blijven staan
+ zeer geschikt voor de grote exemplaren en wortelkluiten met veel stammen
- moeilijk met zekerheid het juist tijdstip te bepalen voor het aanbrengen van de bescherming
- ook met bescherming geen garantie op behoud van de plant
3) Droog overwinteren
Bij deze minder bekende methode wordt de schijnstam in het najaar van zijn bladeren ontdaan en vervolgens met kluit en al uitgegraven. Indien de wortelkluit meerdere schijnstammen bezit kunnen deze nu ook prima gedeeld worden. De wortelkluit met schijnstam plaats je in een kuip. Deze vul je niet verder aan met potgrond. Dit alles zet je op een koele plek: tussen de 5 à 10°C is perfect. Licht is niet nodig. Ook de watergift moet drastisch teruggeschroefd worden. Juist genoeg om de kluit niet te doen uitdrogen. De groei zal volledig stil vallen. Het spreekt voor zich dat ook bemesting nu niet meer toegediend mag worden. In het voorjaar mag de watergift weer langzaam opgedreven worden. Zodra het warm genoeg is kan de plant ook weer naar buiten en mogen er ook weer meststoffen gebruikt worden.
Bij deze methode komt de groei sneller op gang dan bij de planten die buiten overwinterd hebben.
+ overwintertemperatuur is eenvoudiger te beïnvloeden
+ meerdere stammen kunnen samen op een compacte plaats gestockeerd worden
+ groei komt sneller op gang in het voorjaar
- uitgraven van grotere exemplaren vergt wat tijd en energie
- watergift tijdens de overwintering is moeilijker te bepalen; op gevoel.
4) Als kamerplant
Bij deze laatste methode krijgt de opgepotte bananenplant een zo licht mogelijke standplaats binnenshuis gedurende de wintermaanden. Al het blad mag er gewoon blijven aanzitten. Door een beperktere lichtintensiteit zal de groei wel afnemen, maar niet volledig stilvallen dankzij het behoud van de hogere (kamer)temperatuur. De watergiften moeten worden beperkt tot de werkelijke behoefte. De grond moet licht vochtig zijn, zeker niet nat. Je verliest een bananenplant tijdens de winter eerder bij teveel vocht dan te weinig! Natuurlijk moet ook de bemesting aangepast worden op deze rustperiode. Zodra de temperaturen weer oplopen in het voorjaar kan de plant weer buiten geplaatst worden. Vergeet hierbij niet dat de oude bladeren weer moeten wennen aan direct zonlicht. Daarom begin je het best met een standplaats in de schaduw om het aantal uren direct zonlicht langzaam op te voeren.
Deze methode is vooral aan te raden voor de kleinere bananenplanten en de meest kougevoelige soorten.
+ minimale inspanning voor planten die reeds in pot staan
+ snoei van bladeren niet nodig
- ruimte/geschikte plaats nodig
- niet haalbaar voor grotere exemplaren