Anjers correct verzorgen en planten
Inhoudsopgave
Hoe worden anjers correct geplant?
Haal de planten uit de transportverpakking en geef ze eventueel water als de grond droog lijkt. Verwijder voor het planten de zwarte plastic pot van de planten.
Anjers zijn typische zonnekinderen en tonen hun schoonheid alleen in het volle licht. Op enkele uitzonderingen na willen ze een losse, goed doorlatende en matig voedselrijke bodem. Een goede waterafvoer is een voorwaarde voor een optimale ontwikkeling. Als zich vocht ophoopt in de bodembedekkende anjers of in de dichte pollen, laat verrotting niet lang op zich wachten. Iets toleranter zijn een- of tweejarige anjers, bijvoorbeeld baardanjers (Dianthus barbartus). Ze zijn tevreden met elke normale tuingrond, zolang ze maar genoeg zon krijgen. Bij het kweken in een pot of bloembak moet de grond worden gemengd met zand.
Anjers met een korte levenscyclus worden in het voorjaar direct in het tuinperk gezaaid of worden vooraf in de kas opgekweekt om vanaf half mei te worden geplant. Als u zich deze moeite wilt besparen, kunt u in gespecialiseerde winkels een grote selectie baard-, land- of Chinese zomeranjers als jonge planten vinden.
Meerjarige anjers kunnen van het voorjaar tot de herfst worden geplant. De plantafstand is afhankelijk van de hoogte en de soort. Voor bodembedekkende anjers (bv. steenanjer - Dianthus deltoides) worden 12 tot 16 planten per vierkante meter aanbevolen. Voor hogere grasanjers (Dianthus plumarius) worden 7 tot 12 planten per vierkante meter gerekend. Alpine soorten worden alleen solitair geplant, omdat ze worden beschouwd als blikvanger voor de rotstuin of de droge stenen muur.
Hoe worden anjers verzorgd?
Over het algemeen hebben anjers weinig verzorging nodig. Als ze eenmaal gegroeid zijn, hoeven ze geen water meer te krijgen. Hun smalle bladeren, beschermd door een laagje was, verdampen weinig water. Ze zijn ook erg zuinig met voedingsstoffen. Bemesting kan achterwege blijven. Een sterke toevoer van voedingsstoffen heeft een negatief effect, omdat de scheuten lang en zacht worden. Het bevordert de vegetatieve groei ten koste van de bloemvorming en maakt de anjers gevoelig voor ongedierte en schimmelziekten. Schimmels, bladluizen en slakken kunnen niet worden uitgesloten. Daarom moeten verwelkte bloemen regelmatig verwijderd worden. Tegelijkertijd wordt de vorming van nieuwe bloemen gestimuleerd en de bloeiperiode verlengd.
Hoe worden anjers vermeerderd?
Vermeerdering van meerjarige anjers gebeurt meestal door stekken, bij zuivere soorten ook door zaad. In de herfst worden alpine soorten in kweekpotjes gezaaid, en tweejarigen direct in het perk. Stekken worden in het late voorjaar voor de bloei afgesneden en beworteld in een zanderig vermeerderingssubstraat. Bij veel anjers is deling moeilijk omdat ze een weinig vertakte onderstam vormen met één centrale wortel. De situatie is anders bij kruipende anjers, zoals bv. de steenanjer. Ze kunnen heel goed in de lente en de herfst worden gedeeld.
Hoe overwinteren anjers?
Meerjarige anjers zijn goed vorstbestendig. In de winter kunnen ze wel lijden als te veel vocht rotting veroorzaakt of strenge kale vorst de groenblijvende scheuten uitdroogt. Een glasplaat beschermt tegen vocht en dennentakken tegen ijs.
Hoe worden anjers gebruikt?
Anjers zijn onverminderd schatten in de tuin. Ze bekoren met prachtige bloemen en een vaak verleidelijke geur. Kortlevende anjersoorten sieren boerentuinen, kleurrijke bloemperken en worden vaak gecombineerd in boeketten. Ze belichamen de landelijke idylle met hun uiterlijk. Compacte anjers, bv. geurende rotsanjers (Dianthus gratianopolitanus), zijn zowel geschikt in een rotstuin, langs een tuinpad en ook als duurzame potbeplanting. Engelse tuinanjers (Dianthus-hybriden) zijn nog aantrekkelijker, maar zijn slechts beperkt geschikt voor buitengebruik. Alpine soorten met oorsprong uit de bergen zijn verzamelobjecten voor alpen- en rots tuinders. In tuinen met vaste planten verrijken de talrijke soorten grasanjers (Dianthus plumarius), kartuizeranjers (Dianthus carthusianorum) of prachtanjers (Dianthus superbus) de tuin. Ze kunnen optisch worden versterkt door ze te beplanten met eenvoudige vaste planten. Lage grassen, bijvoorbeeld, kunnen hiervoor dienen. Snelgroeiende bodembedekkers, zoals steenanjers, zijn praktisch. Ze kunnen worden gebruikt om grotere oppervlakken in een bloementapijt te veranderen. In combinatie met kruiptijm (Thymus serpyllum) dichten ze grotere open plekken, overwoekeren grindgebieden en wringen zich in stenen voegen van paden.
Wanneer bloeit de anjer?
Het anjer seizoen begint in het voorjaar met de bloei van de berganjer. Het gaat verder met de rotsanjers in de vroege zomer en bereikt zijn hoogtepunt in midzomer. De kortlevende en hogere baard- en grasanjers hebben een onstuitbare bloeivreugde die tot in de herfst duurt.
Verdere informatie
Anjers (Dianthus) genieten al eeuwenlang een vaste plaats in de tuincultuur. In de oudheid was hun populariteit na die van rozen en viooltjes. Monniken brachten ze naar Midden-Europa en kweekten de eerste rassen. Vanaf de vroege moderne tijd werden witte anjerbloemen beschouwd als een teken van liefde en gehechtheid. Deze prachtige planten verrukken ons nog steeds met hun diversiteit in uiterlijk en gebruik. Ze sieren kleurrijke bloemenbeplantingen, grind- en rotstuinen, boerentuinen en tuinen met vaste planten. Als snijbloemen bekoren ze met hun kleur en prikkelen ze de neus met hun ongeëvenaarde geur. Bijna 300 verschillende soorten komen in Europa, Azië en zuidelijk Afrika voor als eenjarige, tweejarige of vaste planten. Talrijke anjersoorten zijn inheems in bergachtige streken, andere bewonen droge graslanden of vochtige oevers. De diversiteit van anjers is niet beperkt tot het aantal rassen, maar is veel groter. Er zouden wereldwijd vele duizenden cultivars (variëteiten) bestaan. Door dit vele kweken kan men hun grote waarde zien.
Een- of tweejarige anjers ontwikkelen rechtopstaande scheuten. Meerjarige anjers groeien voornamelijk als horstvormende vaste planten met lineair-lancetvormig blad. De grasachtige, smalle bladeren zijn spits, vaak blauwgrijs of grijsgroen van kleur en bedekt met een wasachtige laag. De diversiteit van de bloemen met levendige patronen is opvallend. Hoewel ze ook eenkleurig voorkomen, zijn ze vaak contrasterend gevlekt, (lusvormig) gerand of tweekleurig. De bloemen zijn enkel of in veelbloemige schermen. Ze hebben meestal 5 bloemblaadjes en zijn aan de rand gerafeld of gekarteld. Een typisch kenmerk van anjers is de opvallend gekleurde ring op de kroonbuis. Hij scheidt nectar af, waar alleen insecten met een langere snuit bij kunnen. Veel anjersoorten delen een heerlijke bloemengeur die hen tot verleidelijke favorieten maakt. Om een overzicht te krijgen van de verscheidenheid aan anjers worden de tuinplanten onderverdeeld in onder andere de volgende groepen:
- Anjers voor borders – eenjarige of meerjarige anjers om in bloemperken te planten, die ook geschikt zijn om af te knippen
- Langbloeiende anjers – meerjarige, nauwelijks vorstbestendige anjers met grote bloemen en goed geschikt als snijbloem voor de vakhandel.
- Oude tuinanjers – meerjarige en winterharde anjers voor bloemperken en als snijbloem
- Kartuizer anjer – groenblijvende vaste plant die vooral voorkomt op berghellingen. Vaak tapijtvormend en goed geschikt voor rotstuinen en lage tuinperken.
Er zijn andere groepen en classificaties van anjers die rechtstreeks verband houden met de vroege tuinbouw kwekerij, met name de tuinanjer (Dianthus caryophyllus). De ongecontroleerde teelt van de 18e en 19e eeuw heeft de sprong naar de moderne tijd niet gemaakt. Dit is geenszins tragisch, want de grote verscheidenheid wordt ook nu nog aangeboden. In de tuincultuur spelen anjers een essentiële rol in perken, boerentuinen en rotstuinen. Dit is voor een groot deel te danken aan de lange bloeiperiode, die soms tot in de herfst duurt.
