Venusvliegenvanger correct verzorgen, voeren en verplanten
Inhoudsopgave
Hoe wordt de venusvliegenvanger correct geplant?
Venusvliegenvangers geeft men een warme plaats in de zon zonder tocht. Als een plek haar bijzonder bevalt, kleuren haar vangbladeren rood. Dit is een duidelijke aanwijzing dat de locatiekeuze juist is. Een hoge luchtvochtigheid heeft een groeibevorderend effect op de carnivoor, die afkomstig is uit moerassen en venen. Een verzadiging van 50 tot 75% is tijdens de groeifase optimaal gebleken. In de periode van het voorjaar tot de herfst maakt de vleesetende plant regelmatig nieuwe bladeren aan.
Hoe overwintert de venusvliegenvanger?
Als de temperatuur en de stand van de zon dalen, verandert de venusvliegenvanger zijn gedrag en stopt hij met het vormen van bladeren. De rustfase begint, waarin hij een koelere, lichte plek zoekt. De thermometer kan in de min gaan (tot ca. -9° C). Temperatuurschommelingen tussen warm en koud moeten absoluut worden vermeden. In milde streken, bijvoorbeeld in een wijnklimaat, kan geprobeerd worden venusvliegenvangers in de tuin te plaatsen. Overplanten naar buiten lukt in het late voorjaar. De planten hebben tot de winter voldoende tijd om te wennen aan de frisse lucht en de leefomstandigheden in de veengrond.
Als substraat wordt het beste turf of een mengsel van turf en zand gebruikt. Deze bodems hebben de typische kenmerken van hoogveen. Voedingsarm, watervasthoudend en kalkvrij bieden ideale leefomstandigheden voor de venusvliegenvanger.
Open potcultuur is eerder ongunstig in ruimtes met droge verwarmingslucht. Het gebrek aan vochtigheid veroorzaakt een vroegtijdige dood van de insectenvallen. De teelt in een geprepareerde minikas op de vensterbank is gunstiger. Buiten gedijen venusvliegenvangers goed in combinatie met mossen. Zij geven de plant de nodige luchtvochtigheid.
Hoe wordt de venusvliegenvanger verpot?
Venusvliegenvangers worden elk voorjaar verpot zodra er nieuw leven ontwaakt. De planten worden voorzichtig uit hun substraat gehaald. Aangezien de wortels slechts zwak ontwikkeld zijn, mogen ze in geen geval ernstig worden beschadigd. Dood plantenweefsel wordt verwijderd en de vleeseters worden voorzichtig in vers substraat geplaatst. Het is raadzaam voorzichtig te werk te gaan en de vallen niet te sluiten. Elk onnodig openen en sluiten verzwakt de plant.
Hoe wordt de venusvliegenvanger verzorgd?
Moerasplanten zijn in het algemeen afhankelijk van vocht. Bij droogte zijn ze nauwelijks te redden. Regelmatig water geven met kalkvrij- of regenwater is de belangrijkste taak. Water geven gebeurt niet van bovenaf, maar op de onderzetter. Het stilstaande vocht wordt naar boven in het substraat getrokken. De schotel blijft gedurende het hele groeiseizoen goed gevuld. In de rustperiode in de winter wordt het water geven gereduceerd tot één keer per maand. De venusvliegenvanger haalt voedingsstoffen uit zijn prooi. Bemesting is eerder schadelijk dan gunstig voor moerasplanten.
Afstervende plantendelen worden regelmatig verwijderd. Als er na jaren bloemen ontstaan, concentreert de venusvliegenvanger zich op zijn voortplanting. De vorming van vallen wordt verminderd. In plaats daarvan wordt alle energie geïnvesteerd in bloemen en zaden. Als veel belang wordt gehecht aan de vallen, worden de bloemen steeds verwijderd.
Alleen als er zaad wordt verzameld, mogen de vallen bloeien. De zaden worden zorgvuldig afgeschud en tot het voorjaar op een koele, donkere plaats bewaard. Dan worden ze gezaaid in vochtige potten bij 10 tot 13 graden. Het ontkiemen gebeurt laat en langzaam. Het is gemakkelijker om de planten in het voorjaar te delen of ze te vermeerderen via basale bladstekken. De bladeren worden met enkele wortels aan de basis afgesneden. Ze worden gescheiden en in vochtige potten geplaatst. Het duurt enige tijd voordat nieuwe vliegenvangers opkomen.
Hoe wordt de venusvliegenvanger gevoerd?
Carnivoren worden over het algemeen niet gevoerd, omdat ze zichzelf weten te helpen. Lokstoffen zorgen voor voldoende geïnteresseerde prooien. Het kan geen kwaad om het vangmechanisme in een enkel geval te testen. Het moet alleen geen gewoonte worden, want elk sluiten en openen kost de Venus vliegenvanger kracht en energie.
Hoe wordt de venusvliegenvanger gebruikt?
De venusvliegenvanger is de bekendste carnivoor die wereldwijd in cultuur voorkomt. Zijn spectaculaire vangmechanisme is uniek en wordt aanbevolen voor insectenbestrijding. Natuurlijk dragen de vleesetende planten hun steentje bij, maar ze lossen de insectenplagen niet volledig op. Voor kinderen zijn venusvliegenvangers uiterst charmant dankzij hun vangmethode. Omdat de eisen van de planten grotendeels beperkt blijven tot het vochtig houden ervan, zijn ze een goed cadeau voor minderjarigen. In milde klimaten kunnen moerasbedden of moerassen worden beplant met venusvliegenvangers. Met extra bescherming kunnen de beperkt vorstbestendige planten het koude seizoen buiten doorbrengen.
Verdere informatie
Wanneer men het over vleesetende planten heeft, denkt men in eerste instantie aan de venusvliegenvanger ook wel venusvliegenval genoemd (Dionaea muscipula). Hoewel deze buitengewone carnivoor geen broers of zussen heeft en zijn geslacht als monotypisch wordt beschreven, is hij wereldwijd bekend. De venusvliegenvanger is inheems in Noord-Amerika op plaatsen waar nauwelijks leven mogelijk is. Het klapmechanisme, dat bijzonder is voor een plant, dient om voedingsstoffen uit de lucht te halen omdat in de bodem voor de wortels niets te vinden is. Dit fysieke proces kan worden omschreven als een evolutionair unicum. Vanuit de moerassen van de kustgebieden in Noord- en Zuid-Carolina heeft de kleine exoot een wereldwijde triomftocht gemaakt naar vele huiskamers.
Bij nadere beschouwing blijkt dat de venusvliegenvanger verwant is aan de zonnedauwfamilie (Droseraceae). De vaste plant vormt rozetten met een zwak wortelstelsel en ronde, geelgroene tot roodachtige bladeren. Opvallend zijn de vleugels aan de bladstelen. Aan de uiteinden van de bladeren zitten de vallen, bestaande uit twee opvouwbare bladhelften met tot 20 stijve borstelharen. Een verschil tussen winter- en zomerbladeren is hun grootte. De vallen van de zomerbladeren zijn met 3 cm iets groter en zitten op langere stelen dan de winterbladeren. In de herfst stopt de venusvliegenvanger zijn activiteiten, valt in een rustfase en ontwikkelt slechts kleine bladeren. Na 3 tot 4 jaar van trage groei verschijnen in het begin en midden van de zomer kleine witte bloemen op 30 cm lange kale stengels, verzameld in schermvormige bloeiwijzen. Ze hebben vijf witte bloemblaadjes en worden omsloten door evenveel kelkblaadjes. Hoewel ze niet minder aantrekkelijk zijn, missen ze de spectaculaire uitstraling van de bladeren.
In het midden van de twee bladhelften zitten 3 tot 4 tastharen, als gevoelige bewegingssensoren. Zodra deze haartjes enkele malen kort worden aangeraakt, vouwen de bladhelften zich in een fractie van een seconde op en hebben ze hopelijk een insect gevangen. Vliegen, muggen, mieren of spinnen staan vooral op het menu. De tastharen zorgen er ook voor dat de val gesloten blijft zolang de prooi nog spartelt. De plant scheidt verteringssappen met enzymen uit. Het duurt ongeveer twee weken tot het insect volledig is verteerd. Gedurende deze tijd krijgt de plant zijn vitale voedingsstoffen. De vallen gaan pas weer open als het insect volledig is opgenomen en benut. Dit mechanisme kan kunstmatig worden geactiveerd door aanraking. Men moet de pret echter niet overdrijven. Het blad kan maar een paar keer open en dicht gaan voordat het afsterft.
De venusvliegenvanger is in veel huishoudens te vinden als exotische kamerplant, vaak als kindervermaak of als insectendoder. Door zijn beperkte vorsttolerantie tot 10 graden onder nul kan hij worden gekweekt in koude kassen, beschermde moerasgebieden of onverwarmde serres.
