Marjolein correct drogen, oogsten en verzorgen
Inhoudsopgave
Hoe wordt marjolein correct geplant?
Een warme plaats in de volle zon, beschermd tegen koude wind, is ideaal voor de teelt. Doorlaatbaarheid, lichte kalk en nutriëntengehalte zijn eisen aan de bodem. Hoewel marjolein zich prettig lijkt te voelen op puur zand, zijn zandgronden er in werkelijkheid te onvruchtbaar voor. Een betere keuze is zandige leem of regelmatig bewerkte tuingrond.In zware grond, na het losmaken van het grondoppervlak, vult u een lage heuvel met zandige compost. De verhoging bevordert een goede afwatering naar de zijkant, evenals een snellere bodemopwarming. Als u het gevoel heeft dat u over het algemeen geen geluk hebt met marjolein, probeer dan kweken in een pot met goed doorlatende kruidenaarde. Soms is het door de bodem of andere onzichtbare factoren dat ogenschijnlijk eenvoudig kweken ondanks alle inspanningen niet willen functioneren.
Marjolein wordt meestal als eenjarige gekweekt. Het warmteminnende kruid wordt vanaf maart onder glas gezaaid of vanaf mei direct in het perk gezaaid, na het laatste gevaar voor vorst. De kieming vindt plaats rond de 18°C. De zaden worden gelijkmatig en niet te dicht gezaaid. Als u het zaad mengt met fijn droog zand, kan het zaad veel gelijkmatiger worden verdeeld. Dicht opkomende zaailingen moeten tijdig worden geïsoleerd. Het jonge groen van voorgekweekte planten is erg gevoelig en lijdt al bij eencijferige temperaturen. Jonge planten worden in geen geval voor half mei uitgeplant. De afstand is tussen de 20 en 25 cm per plant.
In de moestuin zijn rijen gemengd kweken ideaal. Smaken hebben altijd effect op naburige vegetatie en houden vaak ongedierte op afstand. Jaarlijkse standplaatswisselingen en teeltonderbrekingen van drie tot vier jaar dienen ter harte te worden genomen. Van marjolein wordt gezegd dat het intolerant is voor zichzelf en lastig is in opeenvolgende gewassen.
Hoe wordt marjolein correct verzorgd?
In vergelijking met de verwante oregano groeit marjolein langzamer. De teelt eindigt met de oogst van de spruit. Tot die tijd voorkomt regelmatig wieden concurrentie in het perk en wordt het oppervlak belucht door de grond te schoffelen. Marjolein heeft weinig effect op droogheid. De grond wordt alleen in de ochtend gegoten als de droogte langer aanhoudt, zodat deze overdag kan uitdrogen. Als het vocht bij de wortels blijft, kan schimmel het uiteinde van marjolein afsluiten. Voedingsstoffen zijn over het algemeen niet nodig zolang compost of hoornkrullen vóór het planten in de grond worden verwerkt.
Marjolein veroorzaakt zelden problemen bij het kweken. Vochtige, koele temperaturen of een verkeerde standplaatskeuze veroorzaken schimmelinfecties. Het zachte groen van de jonge planten wordt begeerd door slakken.
Met het oogsten eindigt de kweekperiode van marjolein. Laat een paar bloeiende scheuten achter voor de teelt in het volgende seizoen. Ze vormen zaden, die worden verwijderd als de zaden rijp zijn. Snijd de knoopachtige fruittrossen voorzichtig af en schud ze uit in een kleine papieren zak. Zaden worden tot volgend jaar op een koele, droge plaats bewaard. Marjolein kan ook worden vermeerderd door stekken, maar de geïnvesteerde tijd en moeite staat niet in verhouding tot zaaien.
Hoe kan marjolein worden gebruikt?
Marjolein is onmisbaar in de keuken en kan voor veel gerechten niet worden vervangen. Het unieke aroma kan worden omschreven als een mix tussen zoet, bloemig en tijmachtig. Het is zo intens dat het slechts spaarzaam wordt gedoseerd. Bladeren en bloeiende takken worden zeer gewaardeerd in de Italiaanse en Griekse keuken. De smaak verfijnt vlees- en aardappelgerechten, pizza's en tomatensauzen. Marjolein wordt ook wel leverworstkruid genoemd. Niet zonder reden, want marjolein is verantwoordelijk voor de aroma in de worst.
In de volksgeneeskunde zijn de ontspannende, versterkende, spijsverterings-, krampstillende en slijmoplossende effecten bekend. Inwendig wordt marjolein gebruikt als remedie tegen spanningshoofdpijn, slapeloosheid, nervositeit en maagklachten. Uitwendig kan de olie spier- en gewrichtspijn en verstuikingen verlichten. Gedroogde bloemstengels zorgen voor aroma‘s voor geurkussens en potpourri's.
Hoe wordt marjolein geoogst?
Het aroma is het meest uitgesproken, wanneer de marjolein op het punt staat te bloeien of in volle bloei staat. De spruit wordt over de grond afgesneden. Trek bij vers gebruik de blaadjes van de stelen.
Hoe wordt marjolein correct gedroogd?
Gedroogde marjolein wordt vaak gebruikt in plaats van verse. Bij het drogen worden ongeveer 5 vertakte spruiten samengebonden en ondersteboven op een luchtige, schaduwrijke plek gehangen om te drogen. Drogen gaat sneller bij 50° C in de oven.
Verdere informatie
Wat zouden pizza, leverworst, aardappelsoep en dergelijke zijn zonder marjolein? Zeker een smaakverlies voor elke fijnproever. Marjolein is een groenblijvende, kortlevende vaste plant of struik, die vaak wordt gelijkgesteld met oregano. In feite zijn beide planten broers en zussen. Marjolein (Origanum majorana) werd tot enkele decennia geleden vermeld als een apart geslacht (Majorana) en werd later gecombineerd met oregano (Origanum). Zowel oregano als marjolein zijn twee van de meer dan 40 soorten oregano (Origanum). Ondanks hun nauwe verwantschap en vele overeenkomsten zijn er verschillen tussen de twee kruiden. De termen "wilde marjolein" of "echte (overblijvende) marjolein", die aan oregano worden gehecht, zorgen altijd voor verwarring.
Marjolein heeft zijn thuisland in Turkije en groeit tegenwoordig vooral rond de Middellandse Zee. De plant ontwikkelt zich tot een opgaande, groenblijvende onderstruik die van korte duur is en in cultuur slechts één of twee keer per jaar wordt gekweekt. Op zijn vertakte scheuten, die tot 50 cm
hoog worden, ontwikkelt marjolein ovaal-elliptische bladeren op roodbruine stengels. Ze hebben donzige haren, zijn grijsgroen en verspreiden bij de minste aanraking een onmiskenbare geur. Een goed onderscheidend kenmerk van oregano zijn de bloemen. De kleine, witte of mauve buisvormige bloemen zitten in bolvormige schijnaren, omgeven door grijsgroene schutbladen. De bloeiperiode begint meestal midden in de zomer, afhankelijk van de standplaats en het begin van de teelt. Na de bloei rijpen knoopachtige zaadkoppen, van waaruit de nakomelingen zich verspreiden.
Marjolein was in de oudheid al bekend als specerij en geneeskrachtig kruid. Het kruid werd 3000 jaar geleden al verbouwd in het oude Egypte. Het is al sinds de 16e eeuw bekend in de Europese keuken. Het bewijs van zijn vroege populariteit wordt geleverd door het kookboek van Apicius (ca. 1500), waarin marjolein wordt genoemd als een van de meest populaire keukenkruiden. Dit is niet veranderd tot de huidige tijd. Dankzij zijn intense aroma vond marjolein zijn weg rond de Middellandse Zee, naar India en naar de Oeral. In deze regio's wordt de aromatische onderstruik gekweekt of mag hij op geschikte natuurlijke plaatsen in het wild groeien. Meerjarige marjolein (Origanum x majoricum) is een goed alternatief voor tuincultuur op onze breedtegraden. De kruising tussen marjolein en oregano lijkt erg op marjolein, maar is harder en vormt geen zaden. Deze voorwaardelijk winterharde variant kan Midden-Europese winters doorstaan met beschutting of in een serre.