Aronia correct planten, drogen, oogsten
Inhoudsopgave
Hoe wordt de aronia correct geplant?
De aronia is een bladverliezende heester die ongeveer 2 meter hoog kunnen worden. Hier zijn ze winterhard, zeer plaatstolerant en ook gemakkelijk te verzorgen. De ideale struiken voor beginners in de tuin.
Welke standplaats is geschikt voor de aronia?
Zonnige tot halfschaduwrijke plaatsen in de tuin zijn ideaal voor de aronia. Vanwege hun grootte, raden we aan om ze op de achtergrond van grotere bloemperken en vaste plantenbedden te planten. Ze kunnen ook worden gebruikt als losse wilde vruchten of gemengde heggen om een privacyscherm te vormen aan de erfgrens. In houtachtige borders of groepjes heesters worden ze in de herfst met hun rode blad een blikvanger.
Hoe wordt de aronia correct geplant?
Voor het planten van aroniastruiken zijn de klassieke planttijden in het voor- en najaar aan te bevelen. Potplanten kunnen ook in de zomer tijdens de groeifase probleemloos geplant worden. Aan de andere kant worden kale, d.w.z. bolloze planten geplant voordat ze in het vroege voorjaar ontkiemen of nadat de bladeren zijn gevallen. Voor het planten de kale wortels een uur in een waterbad laten weken. Het plantgat wordt iets groter gegraven en aan de onderkant losgemaakt met een graafvork. Afhankelijk van de grondsoort kan de uitgegraven aarde gemengd worden met vruchtbare compost. Direct voor het planten van de aronia wordt er een emmer water in het plantgat gegoten. De aroniastruik wordt geplant en de plantkuil wordt dan gevuld. De grond moet goed worden aangedrukt, zodat er geen luchtgaten ontstaan die de plantenwortels in de ondergrond beschadigen. Als laatste wordt er een waterrand om de aronia getrokken, gegoten en eventueel een plant gesnoeid.
Hoe wordt de aronia correct verzorgd?
Het grote voordeel van de aronia-cultuur is het niet veeleisende karakter van de struiken. Eenmaal geplant, vestigen ze zich in een paar jaar en produceren ze opbrengsten. De verzorging van de aroniastruiken is grotendeels beperkt tot water geven tijdens droge periode‘s, af en toe snoeien en toevoegen van voedingsstoffen. Voor de bemesting is het voldoende als er in het voorjaar humusrijke compost wordt verwerkt. Als alternatief kan ook speciale meststof voor bessenstruiken worden gebruikt. Om de meststof te kunnen verwerken heeft de appelbes tijdens de groeifase voldoende vocht nodig, vooral in droge, hete periodes. Regelmatig water geven zorgt voor de bessenoogst in de herfst.
Hoe wordt de aronia correct gesnoeid?
Aroniastruiken vereisen geen speciale snoeimaatregelen. In het voorjaar worden alleen scheve of kruisende takken weggesnoeid. Omdat de bomen niet erg groot worden, hoeft de appelbes maar om de paar jaar gesnoeid te worden.
Hoe wordt de aronia vermeerderd?
Aronia kan op verschillende manieren worden vermeerderd. Zaden kunnen in de herfst in een zaaibed worden gebruikt. Kieming vindt volgend jaar plaats. Groene stekken wortelen vrij betrouwbaar in het late voorjaar onder stilstaande lucht. De gemakkelijkste manier om jonge boompjes te verwijderen is in de herfst. Ze worden afgesneden met een schop en getransplanteerd naar een nieuwe standplaats.
Hoe kan de aronia gebruikt worden?
Aroniabessen smaken scherp en zuur, daarom worden ze zelden rauw gegeten. Desondanks is het gebruik divers, omdat het immuunversterkende effect wordt gewaardeerd. Verwerkt als sap, jam of compote smaken ze heerlijk. Met zijn aroma geeft aronia fruit en desserts een heerlijke, karakteristieke toets. Dit gaat ook goed als fruitsaus bij wildgerechten en fruitsalades.
Wat is de werking van aronia?
Aan aronia wordt een sterk gezondheidsbevorderende werking toegeschreven. Daarom maakt de bessen deel uit van een breed scala aan onderzoeksprojecten. Een zeer uitgesproken gehalte aan vitamines, mineralen, antioxidanten en andere secundaire plantaardige stoffen is bewezen. Genezingsonderzoeken met aronia zijn onder meer uitgevoerd met betrekking tot tumorvorming, het cardiovasculaire systeem en het spijsverteringsstelsel. In de natuurgeneeskunde staat aronia bekend als antidiabetisch, ontstekingsremmend, antibacterieel en antiviraal.
Hoewel de consumptie van aronia-bessen grotendeels ongevaarlijk is en de bessen niet giftig zijn, moet erop worden gewezen dat het verse fruit een verhoogd blauwzuurgehalte heeft. Overdoseringen kunnen bijwerkingen veroorzaken.
Hoe worden aroniabessen geoogst?
De oogsttijd begint in de nazomer vanaf augustus. Als de vrucht rijp is, zijn de bessen goed gekleurd en stevig bij de beet. Door de compacte groei van de struiken is het verwijderen van de aroniabessen kinderspel.
Hoe worden aroniabessen verwerkt?
Aroniasap is de meest populaire vorm van verwerking van wild fruit. Met een beetje suiker en verhitting neemt de verteerbaarheid van het fruit toe. Jam van aroniabessen is aan te raden, ook in combinatie met bramen of bosbessen.
Hoe worden aroniabessen gedroogd?
Als gedroogd fruit kunnen aroniabessen zoals rozijnen worden gebruikt voor zoete gerechten of muesli. In de voorverwarmde oven drogen de vruchten binnen twee uur bij ongeveer 60° Celsius. Af en toe keren verbetert het drogen. De vruchten drogen in enkele dagen op een zonnige plaats. Wij adviseren een zeefbak of een bak met krantenpapier op de vensterbank. Door de oplopende luchtvochtigheid in de herfst is het buiten drogen van de aroniavruchten minder zinvol. De gedroogde aroniabessen worden bewaard in een luchtdichte verpakking, beschermd tegen licht.
Hoe worden aroniabessen ingevroren?
Geoogst fruit kan net als andere bessen worden ingevroren. De vruchten worden slechts kort met water overgoten, gedroogd en in een vriezer geplaatst.
Verdere informatie
De aronia geniet al enkele decennia een toenemende populariteit. De appelbes, zoals hij in het Nederlands heet, komt uit het oosten van Noord-Amerika en behoort tot de rozenfamilie (Rosaceae). Het geslacht omvat slechts twee bladverliezende heestersoorten, evenals een hybride van een wilde kruising van de twee soorten. De bladverliezende struiken vormen jonge boompjes. In het Noord-Amerikaanse thuisland zijn de tot 2 meter hoge struiken te vinden in struiken, open plekken in het bos of moerassen. In de tuincultuur worden appelbessen gewaardeerd om hun eenvoudige verzorging, hun aantrekkelijkheid als sierboom met herfstkleuren en als gezonde, vitaminerijke wilde vrucht. Ze zijn nauwelijks vatbaar voor schimmelaanvallen en andere ziekten.
In kleinere hagen van struiken of wilde vruchten vallen de witte bloemen, waarvan sommige roze getint zijn, op. Ze zijn gerangschikt in paraplupluimen in het late voorjaar. Nadat de vrucht in de herfst is gerijpt, kleuren de bladeren decoratief geel, oranje of rood. Als sierheester vormen ze niet alleen een aanvulling op boomgroepen, maar slaan ze ook solitair een mooi figuur.
De twee soorten zijn van bijzonder belang voor de fruitteelt. De rode appelbes (Aronia arbutifolia) heeft grijsviltige, harige onderkanten van bladeren. De rode vruchten blijven lang aan de struik, soms tot laat in de winter. Dit maakt het een welkome voedselbron voor vogels en andere kleine dieren. De zwarte appelbes (Aronia melanocarpa) heeft glanzend blad en kleurt in de herfst donkerpaars. De zwarte bessen ter grootte van een erwt, die bedekt zijn met een wasachtig laagje, worden geoogst. De vruchten rijpen in de nazomer. De smaak is in vergelijking met ander fruit vrij scherp tot zuur.
In de volksgeneeskunde worden versterkende en gezondheidsbevorderende effecten toegeschreven aan aroniabessen. Talrijke ingrediënten zoals vitamines, mineralen, flavonoïden en anthocyanen maken ze tot een interessante verrijking voor verschillende toepassingen in de keuken.