Abrikozen op de juiste manier snoeien, planten en invriezen
Inhoud
Hoe wordt een abrikozenboom correct geplant
Abrikozen geeft men een volledig zonnige en beschutte plaats. Ideaal zijn geëxponeerde plaatsen voor huiswanden, muren of binnenhofjes, waar de warmte wordt verzameld en ze tegelijkertijd een beschutting voor regen en wind bieden. Wat de bodem betreft, is de belangrijkste eis, een hoge doorlatendheid. Voedingsrijk en een groot humusgehalte zorgen voor een snelle groei. Als in de zomer de bodem licht uitdroogt, is dit voor de abrikoos niet zo erg. Veel erger is een koude natte bodem omdat dit het gevaar van ziektes verhoogt.
Abrikozen worden in het voorjaar geplant, zodat deze fruitboom tot het einde van het groeiseizoen goed kan wortelen. Er moet zoveel plaats zijn, dat de andere bomen en struiken geen schaduw werpen of de abrikoos.
Het plantgat wordt ca. 3x groter dan de wortelkluit uitgegraven. De bodem van het plantgat wordt met de spitvork goed losgemaakt. Het is erg belangrijk ervoor te zorgen dat er geen stuwvocht ontstaat. Hiervoor kan op de bodem nog een drainagelaag van kiezelstenen of fijne split aangebracht worden. Deze zorgt ervoor dat het water beter kan weglopen en beschermt bovendien tegen ophopend vocht.
De uitgegraven aarde wordt bij een zandbodem gemengd met compost en bij een kleibodem met een zand-compost mengsel voordat het gat daarmee weer wordt opgevuld. Bij het planten wordt de potkluit zo diep geplant, dat de bovenkant van de kluit met de bodem afsluit.
Uitgedroogde potten worden voor het planten in een waterbad gedompeld tot geen luchtbellen meer opstijgen. Een dichte wortelkluit wordt voorzichtig losgemaakt. De wortels kunnen dan sneller in de moederbodem komen en krijgen een beter contact met de aarde. Na het planten wordt goed gegoten. Bij een arme bodem kan na het planten nog een beetje compost als mulch om de boom worden gelegd. Zo krijgt de abrikozenboom extra voedingsstoffen voor een goede start.
Als abrikozen meer dan 15 jaar op hun plek staan en de oogst geringer wordt, betekent dit dat de boom aan het vergrijzen is. In tegenstelling tot andere fruitsoorten worden prunus gewassen niet zo oud. Daarom is het raadzaam jonge abrikozen er op tijd bij te planten en de oude bomen te verwijderen als er nog maar weinig geoogst kan worden.
Hoe wordt een abrikozenboom verzorgd?
Vooral in de beginperiode is het belangrijk dat goed gegoten wordt. De jonge bomen mogen gedurende de eerste maanden geen watertekort hebben. Later kunnen ze tamelijk goed tegen de droogte en hebben slechts bij extreme droogte extra water nodig. Nalatigheid wordt bestraft met het voortijdige afwerpen van vruchten.
Elk jaar krijgt de abrikoos meststoffen in de vorm van compost of hoornspaanders. Bij een zandbodem is vergane compost aan te bevelen. Daarmee komen humus en voedingsstoffen bij de abrikoos, die tot het jaar daarop door micro-organismen worden afgebouwd. Verdere voedingsstoffen heeft de boom niet nodig. In tegendeel: te veel stikstof bevordert de vegetatieve groei, waardoor het hout slechts matig volgroeit, wat ertoe leidt dat deze in de winter vorstgevoelig is en bevattelijk wordt voor schimmelziektes. Zinvol is een zwakke bemesting met kalium na de oogst in de late zomer. Kalium verstevigt het celweefsel en de bomen reageren bij vorst minder gevoelig.
Abrikozen bevruchten zichzelf en hebben theoretisch geen bevruchter nodig. De ervaring leert dat als er nog een andere abrikozensoort geplant wordt, de oogst en de vruchtvorming groter wordt.
Hoe wordt een abrikozenboom gesnoeid?
Bij het laten groeien van de abrikozenboom zijn er meerdere mogelijkheden. Als leiboom geven abrikozen de grootste oogst, omdat alle takken genoeg licht krijgen. Mogelijk zijn ook een struik- of spilvorm. Bij de leivorm worden ca. 4 hoofdtakken in een waaiervorm aan een spalier gebonden. Als struikvorm laat men 4 sterke zijtakken staan en bindt ze licht naar beneden. Hierdoor wordt vermeden dat ze geen concurrenten worden van de centrale hoofdtak. Deze wordt minstens 5 knoppen boven de hoogste zijtak ingekort.
Vruchten ontstaan aan de korte zijtakken van het twee- of meerjarige hout. Na de oogst wordt slechts matig gesnoeid. Slechts de strak rechtop groeiende takken worden gesnoeid. Als de oogst minder wordt kan door het terugsnoeien geprobeerd worden een verjonging te krijgen. Oud vruchthout wordt op jongere zijtakken ingekort om de kracht in het vitale hout te leiden.
Men hoeft zich geen zorgen te maken wat de winterhardheid van de abrikozen betreft. Ze zijn afkomstig uit regio’s, die door hun continentale klimaat koude winters hebben. Problematisch zijn de late vorsten, die de bloesem en daarmee de vruchtvorming kunnen beschadigen. In maart, als de boom in bloei staat, zijn late vorsten niet ongewoon. Als de temperatuur te diep onder het vriespunt valt, bevriest de bloesem en kunnen er geen vruchten meer worden gevormd. Daarom is het aan te bevelen, bij vorstgevaar, de kleine boompjes met een licht vorstbeschermingsvlies in te pakken.
Hoe wordt de abrikozenboom tegen ziektes beschermd?
Vochtige plaatsen of weersomstandigheden leiden, net als bij kersen, tot de moniliarot. De schimmels zorgen ervoor dat de takken afsterven, als er niet gesnoeid wordt en de aangetaste takken worden verwijderd, waardoor de abrikoos zachtjes aan dood gaat. Iets minder vaak kunnen de hagelschotziekte en het sharka virus optreden. Wat het ongedierte betreft, zijn woelmuizen het grootste probleem. Ze vreten aan de wortels en storen de waterhuishouding van de fruitboom.
Welk gebruik hebben abrikozen?
Abrikozen zijn geliefd als fruit en bovendien een delicatesse. De vruchten worden meestal vers gegeten. Door het bitterzoete aroma worden ze ook graag als jam of gelei verwerkt. Bij een goede oogst is het ook lekker er sap van te maken. Als medicijn werken ze warmend, slijmoplossend en kunnen hoest onderdrukken. In de natuurgeneeskunde worden ze bij aandoeningen van de luchtwegen aanbevolen.
Welke abrikozenboom soorten zijn er?
Er zijn enkele interessante abrikozen soorten met verschillende eigenschappen.
- „Compacta Super Compact®“ - zelfbevruchtend, wordt slechts 2 meter hoog en draagt gegarandeerd heerlijke vruchten.
- 'Armi Col®' – zuilabrikoos, sharka tolerant & minder besmettelijk voor moniliarot, zelfbevruchtend
- 'Kuresia' – Sharka-resistente soort met middelgrote vruchten en een zoetzuur aroma. 'Orangered' –Abrikoos met grote vruchten en een kruidig zoet aroma waarvan de stenen er goed uitgaan.
- 'Ungarische Beste' – sappige soort met oranjerood vruchtvlees waarvan de steen er goed uit gaat.
Wanneer worden abrikozen geoogst?
De abrikozen worden in de zomer rond half juli tot half augustus geoogst. Als de abrikozen hun typische kleur hebben en de abrikozen zachter worden, zijn ze rijp.
Kunnen abrikozen ingevroren worden?
Abrikozen kunnen gedroogd maar ook ingevroren worden. Hiervoor wordt de vrucht gehalveerd en de steen eruit gehaald. De vruchthelften worden even in citroenzuur gedoopt, zodat ze niet blauw aanlopen als ze ontdooid worden.
Verdere Informatie
Abrikozen (Prunus armeniaca) zijn verwant met kersen, perziken of pruimen. Samen vormen ze het geslacht Prunus die meer dan 300 rassen bevat en bijna over de hele wereld verspreid zijn. Abrikozen stammen net als de perziken (Prunus persica) uit het droge gebied van Centraal Azië. Met de Romeinen kwamen ze naar Italië en verspreidden zich in Europa. Het grootste manco is hun behoefte aan warmte die in onze regio alleen in milde wijnbouwgebieden voldoende te bevredigen is. Daarom zijn abrikozen in de tuin niet zo vaak aan te treffen. Slechts een stuk verder op de landkaart, in Oostenrijk, zijn abrikozen erg geliefd. Hier worden ze „marillen“ genoemd en waarschijnlijk is de heerlijke abrikozenlikeur ook bekend. Deze nogal geringe afstand komt doordat daar meer en vaker de zon schijnt. Omdat ook hier de zonnige jaren toenemen en het klimaat milder wordt, kunnen nu ook hier abrikozen goed groeien.
Abrikozen zijn kleinere bladverliezende bomen, die niet erg oud worden. Al na één tot 2 decades vergrijzen de fruitbomen en de oogst wordt duidelijk minder. Het hout heeft een roodbruine bast. De bladeren zijn afwisselend geordend en de vorm is lang tot omgekeerd eirond. Witte ongevulde bloemen ontstaan in de lente, waarna in de zomer de geeloranje vruchten volgen. Zij zijn de smakelijke reden dat abrikozen geteeld worden en als fruit erg geliefd is.
Abrikozen worden al sinds 500 na Chr. in geneeskundige schriften genoemd. De vruchten met het zoete oranjegekleurde vruchtvlees is tegenwoordig erg populair. Ze worden vers gekocht, gedroogd of ingemaakt. Als geperst sap, vervolgens verwerkt als jam, dessert of als fruitlikeur worden ze zeer gewaardeerd. Het zaad kan net als amandelen worden gebruikt en bij het persen ontstaat een waardevolle olie. Deze aromatische olie is in de keuken een alternatief voor de geliefde en bekende olijfolie.
