Aalbessen correct planten, invriezen en vermeerderen
Inhoudsopgave
Hoe worden aalbessen correct geplant?
Als voormalige bosrandbewoner doen aalbessen het goed op zowel zonnige als halfschaduwrijke standplaatsen. Bescherming tegen koude wind of late vorst tijdens de bloei is aan te raden om misoogsten en totale mislukking te voorkomen. Aalbessen zijn eveneens tolerant ten opzichte van de grond. Bijna elke normale tuingrond is geschikt, op voorwaarde dat deze niet vatbaar is voor extreme droogte of stuwvocht. Goed doorlatende, vruchtbare grond met een licht kleigehalte biedt de beste omstandigheden voor de teelt. Aalbessen zijn ondiepgeworteld en waarderen een humusrijk bodemoppervlak, vooral op voedselarme zandgronden. Zware natte of verdichte grond zal de struiken beschadigen.
Aalbessen in een pot kunnen zowel in het voorjaar als in het najaar worden geplant. Als u meerdere exemplaren wilt planten, zet ze dan minimaal een meter uit elkaar in een rij. Per plant kan een plantbehoefte van 1,5 tot 2 meter worden verwacht. Deze afstand is nodig, zodat de struiken elkaar niet in de schaduw stellen. Aalbesbomen die met stam en kroon zijn opgekweekt, zijn visueel aantrekkelijk. Ze werken het beste als ze solitair staan en hebben vanaf het begin ondersteuning nodig. Het geeft de soms zware kroon voldoende stabiliteit en beschermt tegen windbreuk bij sterkere winden. De bessenstruiken worden net zo diep geplant als dat ze in de pot stonden. Droge wortelballen worden eerst gedrenkt in een waterbad en het wortelvilt wordt voorzichtig los gemaakt. Omring de fruitplant na het planten met mulch. Aan de ene kant beschermt mulchen tegen uitdroging en, bij gebruik van compostmulch, worden voedingsstoffen geïntroduceerd.
Direct na het planten wordt een snoei gemaakt. Om dit te doen, worden de sterkste 5 of 6 scheuten met de helft ingekort. De rest is helemaal uitgesneden. Als de planten minder dan 5 scheuten hebben, worden ze teruggebracht tot elk drie knoppen. Meer over het onderwerp aalbessen planten.
Hoe worden aalbessen correct omgeplant?
Omplanten is mogelijk in het voor- of najaar, omdat de struiken in hun groeimaat beheersbaar blijven. Het is logisch om alleen jonge aalbessen om te planten. Hun productiviteit neemt af met de leeftijd, zodat de fruitbomen elke 10 jaar volledig worden vervangen.
Hoe worden aalbessen verzorgd?
Tijdens droge periodes in de zomer, maar ook in de droge lentemaanden wordt er gelet op de waterbehoefte en watergift. Geef de grond rond de plant water en voorkom dat het gebladerte nat wordt. Constant vochtige bladeren leiden tot het uitbreken van verschillende schimmelziekten. Breng compost of rotte bladmulch aan om te beschermen tegen verdamping. Als positief neveneffect verbetert mulchen het bodemleven en brengt het groeibevorderende voedingsstoffen naar de plant.
Hoe worden aalbessen correct bemest?
In plaats van compost kan een speciale meststof, zoals een chloridearme of chloridevrije bessenmeststof, twee tot drie keer per jaar worden gebruikt voor bemesting. Uiterlijk voor de zomer wordt de aanvoer van stikstofhoudende nutriënten stopgezet. Ze voeden verdere groei en voorkomen dat het hout rijpt.
Hoe worden aalbessen coorect gesnoeid?
Bij het planten wordt eerst gesnoeid. De jaarscheuten die daarna komen, worden later met een derde ingekort.
Regelmatig snoeien van aalbessen is aan te raden, omdat de beste vruchtopbrengsten te verwachten zijn op hout dat twee jaar of ouder is. Minstens om de drie tot vier jaar wordt oud hout boven de grond weggesneden. De scheuten zijn meestal gemakkelijk te herkennen aan hun grijze of donkere hout. Uitdunnen zorgt voor een betere lichtinval en leidt tot een snellere droging van het blad. Een aalbessenstruik heeft niet meer dan 10 sterke scheuten nodig.
Hoge stengels moeten vaker worden geknipt om hun vorm te behouden. Jaarlijks worden ongeveer 5 tot 8 leidende scheuten teruggeknipt tot ongeveer 5 ogen en de rest wordt verwijderd. De zijscheuten van de gesnoeide takken worden ingekort tot 2 à 3 knoppen. Meer over het onderwerp aalbessen snoeien.
Hoe aalbessen te beschermen tegen ziekten?
Regelmatige snoeimaatregelen en een evenwichtige toevoer van voedingsstoffen hebben niet alleen invloed op de opbrengsten, maar bevorderen ook de weerbaarheid van de bessen. Al bij het kopen let men op de keuze voor robuuste rassen. Aalbessen zijn over het algemeen vatbaar voor echte meeldauw en grauwe schimmel. Beide zijn schimmelinfecties die worden gestimuleerd door verkeerd water geven en bemesten. In een ongunstige standplaats leiden galmijten tot bladvervorming.
Hoe worden aalbessen vermeerderd?
Aalbessen worden na verloop van tijd onderproductief en worden om de 10 jaar vervangen. De bessenstruiken zijn gemakkelijk te vermeerderen, zelfs voor onervaren tuinders. Stekken worden in de late herfst gesneden en in de winter in het zandbed geworteld. Vermeerdering door uitlopers is net zo eenvoudig. Scheuten worden op de grond gelegd en met een steen gefixeerd. Op deze plaatsen zullen de scheuten na enige tijd wortel schieten. Zodra er nieuwe scheuten beginnen te groeien, worden de uitlopers van de moederplant afgesneden en verplant.
Hoe kunnen aalbessen gebruikt worden?
Aalbessen zijn een heerlijk zacht fruit. De vruchten worden vers uit de struik geplukt en gegeten. Of de kleur van de bessen nu rood, wit of zwart is, de vruchten zijn gezond. Ze bevatten veel vitamine C en tal van mineralen. De bladeren van zwarte bessen bevatten een hoog gehalte aan tannines. Als thee beloven de bladeren interne verlichting bij verkoudheid, nauwe bloedvaten en ontstekingen in de mond. Het sap van rode aalbessen wordt in de volksgeneeskunde gebruikt als koortsverlagend middel. Uit de toppen kunnen etherische oliën (bijvoorbeeld voor de parfumindustrie) worden gehaald en uit de zaden kan olie worden geperst.
Het gebruik van het fruit in de keuken is populairder. Als ze rijp zijn, worden ze gebruikt in desserts, ijs, cake, kwark, jam of muesli. Ze smaken heerlijk met melk en suiker. Maar de fruitige noot van aalbessen gaat ook heel goed samen met stevige wild-, gevogelte- en vleesgerechten.
Hoe worden aalbessen geoogst?
Aalbessen worden geoogst als de vrucht rijp is, zodra de vrucht zijn hardheid verliest en lekker is. Ze worden met de hand geoogst door de hele fruittros te verwijderen. De afzonderlijke bessen kunnen later met een vork van de druif worden losgemaakt.
Kunnen aalbessen worden ingevroren?
Invriezen is ideaal voor het conserveren aalbessen. De vruchten worden gewassen en gedroogd met keukenpapier. Om ze in te vriezen, worden ze ofwel in diepvrieszakken of geschikte potten gedaan. Als u niet van bevroren bessen houdt die aan elkaar plakken, kunt u de gewassen vruchten naast elkaar op een bord leggen en ze snel invriezen, voordat u ze daadwerkelijk invriest. De bevroren vruchten worden vervolgens in diepvrieszakken gedaan en ingevroren.
Welke aalbessoorten zijn er?
De eenvoudigste manier om aalbessen uit elkaar te houden, is door naar hun vruchten te kijken.
- Rode bessen (Ribes rubrum): Rode Rovada - smakelijke, zoetzure vruchten aan lange trossen, oogst juli-augustus.
- Wit/gele aalbessen (Ribes rubrum): 'Versailler' - middelvroege soort vanaf half juni met middelgrote bessen en zoetzure geur.
- Zwarte bessen (Ribes nigrum): 'Titania' – middelvroege soort vanaf half juni met grote, glanzende bessen met hoge veerkracht.
Verdere informatie
Aalbessen behoren tot de klassieke bessen. Ze zijn bekend en worden op veel plaatsen aangetroffen in drie verschillende vormen, waarvan de vruchten wit, rood of zwart zijn. Rode en witte aalbessen zijn cultivars van de aalbessoort Ribes rubrum. Zwarte bessen zijn een aparte botanische soort (Ribes nigrum), waarvan de eigenschappen ook worden versterkt door gecultiveerde soorten. Ze zijn verwant aan de kruisbes, die kan worden omschreven als het zusje van de aalbessen.
Oorspronkelijk komen de bessensoorten uit de noordelijke gematigde bosformaties van Europa, Siberië en Noord-Amerika. Van de bijna 200 bladverliezende, soms groenblijvende soorten worden vooral de bekende aalbessen en kruisbessen, waaronder hybriden, geteeld voor de fruitteelt. Bewijs van aalbessenteelt in West-Europa gaat terug tot de 15e eeuw. Drie eeuwen later werd de zwartvruchtige soort in Amerika geïntroduceerd. Hun teelt begon relatief laat. In de Middeleeuwen werden zwarte bessen beschreven als stinkend en onaangenaam. Pas na de ontdekking van verschillende geneeskrachtige eigenschappen en hun vitaminegehalte veranderde het beeld en nam hun verspreiding toe. Met de voedselschaarste na de Tweede Wereldoorlog richtten onderzoeksinstellingen en veredelaars zich op de bessenstruiken. Het resultaat zijn talloze cultivars die vandaag de dag nog steeds in de handel verkrijgbaar zijn.
Aalbessen zijn bladverliezende heesters die afhankelijk van de standplaats meer dan 150 cm hoog kunnen worden. In tegenstelling tot de kruisbes zijn de ranken doornloos. De 5-lobbige bladeren zitten vast aan de bleke of geelbruine scheuten. In het voorjaar verschijnen er hangende trossen kleine groenwitte bloemen. Vanaf de vroege zomer worden ze gevolgd door rood, wit of zwart fruit. De zaden zitten verstopt in het vruchtvlees en smaken zoetzuur of uitgesproken zuur, afhankelijk van de soort. Rode bessen hebben een roodachtig of rozerood vruchtvlees. Witte bessen hebben geelachtig vruchtvlees en zwarte bessen zijn groenachtig van kleur.
Vanwege hun zoetige zuurgraad worden de vruchten beschouwd als smakelijke bessen met een breed scala aan toepassingen. Quark, muesli of in gebak laten ze hun unieke fruitnoot achter. De bladeren van de zwarte bes bevatten ook gezonde ingrediënten waarvan wordt gezegd dat ze verschillende kwalen in theemelanges verlichten.
