Gladiolen correct verzorgen, overwinteren en snoeien
Inhoudsopgave
Hoe worden gladiolen correct geplant?
Als u dahlia's in de tuin hebt staan en al ervaring hebt met de teelt ervan, zijn de eisen van de gladiolen niet meer vreemd. Gladiolen houden van een doorlatende, vruchtbare en diepe grond. Om het te verbeteren, wordt rotte compost toegevoegd aan lichte zandgronden. De doorlaatbaarheid van zware kleigronden kan vergroot worden door grof zand bij te mengen. Nog beter is het om ze wat hoger te kweken, bijvoorbeeld in een verhoogd bed of in een bak. Daar warmt de grond sneller op en wordt overtollig water naar de zijkant afgevoerd. Als Afrikaanse schoonheden moeten ze gegarandeerd een plekje in de zon hebben. Schaduwrijke gebieden hebben een ongunstig effect op de bloei.
Vanaf eind april buiten planten. Als er late vorst opdoemt voor ijsheiligen, zijn de gevoelige scheuten nog niet door het aardoppervlak gebroken. Lichte vorst kan de bollen niet beschadigen. Op deze plantperiode kan met bloeien midden- en nazomer worden gerekend. Voor een eerdere bloeidatum kunnen de bollen vanaf maart in potten in een beschutte kas worden opgekweekt. Bij uitplanten is wekelijks spreiden mogelijk tot juni. De pracht van de gladiolen in het perk wordt met enkele weken verlengd, soms zelfs tot in de herfst.
Kies bij het planten een plantdiepte die overeenkomt met tweemaal de boldiameter. Meestal tussen de 10 en 15 centimeter diep. Zitten de bollen te hoog dan verliest de zwaarbloeiende scheut later zijn stabiliteit. In geval van nood kan het ook helpen om vast te binden aan een ingeslagen paal. Bij zware grond kan het plantgat wat dieper gegraven worden en kan er onderaan een laag scherp zand worden opgevuld. Het mineraal zorgt voor extra drainage, wat onmisbaar is voor de gladiolenteelt. Kleine bollen krijgen een plantafstand tot 10 cm, grotere exemplaren tot 15 cm.
Gladiolen worstelen met enkele schimmels. Het is raadzaam om de bollen elk jaar op een andere paats te planten om hun gezonde ontwikkeling niet in gevaar te brengen.
Hoe worden gladiolen correct verzorgd?
Overmatige droogte wordt in het tuinperk vermeden door regelmatig water te geven. Compost of hoornkrullen voorzien de bolgewassen van voedingsstoffen. Als alternatief kan een meststof met een hoog kaliumgehalte worden toegepast zodra de uitloop de helft van zijn totale hoogte heeft bereikt. Deze bemesting wordt elke twee tot drie weken herhaald tot de bloei.
Hoe worden gladiolen gesnoeid?
Als de eerste of twee bloemen opengaan, kan de bloemsteel als snijbloem worden afgesneden. Knip niet boven de grond, maar laat vier tot vijf blaadjes staan. Ze zorgen ervoor dat er nieuwe bollen kunnen ontstaan. Als de gladiolen in het perk mogen bloeien, worden ze voor de zaadvorming teruggesnoeid. Dit kost alleen onnodige kracht en gaat ten koste van de bollen.
Hoe worden gladiolen overwinterd?
In de herfst vergeelt de spruit en wordt nu dicht bij de grond afgesneden. Vervolgens worden de bollen gerooid, zorgvuldig schoongemaakt met een borstel en enkele dagen op een luchtige plaats gedroogd. De oude bollen worden van de jongen gescheiden en afhankelijk van hun conditie weggegooid. Dit voorkomt de overdracht van schimmelinfecties. Het verse plantmateriaal wordt in zandbakken verpakt, vorstvrij en koel overwinterd. Een hoge luchtvochtigheid voorkomt dat de bollen uitdrogen. Het risico op bolziekte neemt echter toe. Ervaren tuiniers controleren af en toe de staat van de gladiolenbollen.
Droog- en stengelrot (Fusarium en Sclerotina) tasten gladiolen aan tijdens de groeifase in vochtige en koele weersperioden of op zware, natte grond. Aangetaste planten moeten onmiddellijk worden verwijderd en weggegooid. Na een besmetting is het raadzaam om jonge bollen voor het overwinteren te behandelen of te behandelen met een fungicide.
Hoe worden gladiolen vermeerderd?
Aangezien gladiolen bijna uitsluitend gekweekte soorten zijn, is alleen vegetatieve deling mogelijk. De bollen vormen dochterbollen die na het rooien worden verwijderd. De minder indrukwekkende Byzantijnse gladiool kan worden gezaaid. Het duurt echter enkele jaren om te bloeien.
Hoe kunnen gladiolen gebruikt worden?
Gladiolen lijken qua gebruik erg op dahlia's. Ze zijn al lang stevig verankerd in landgoedtuinen en bloementuinen. Als groepsbeplanting trekken ze zeker nieuwsgierige blikken aan. Als snijbloem genieten ze niet alleen een hoge status in particuliere tuinen, maar ook in de professionele tuinbouw.
Kleinere soorten zijn ook geschikt voor het planten van kleurrijke potten en wisselbeplantingen. Winterharde wilde soorten bv. de Byzantijnse gladiool vinden zelfs in de rotstuin hun plaats.
Zijn gladiolen giftig?
Gladiolen zijn niet giftig. Het is echter niet uit te sluiten dat allergische personen geïrriteerd raken door intensief contact.
Verdere informatie
Gladiolen zijn populaire perkplanten en zomerbloemen die in geen enkele tuin mogen ontbreken. U vindt ze op veel plekken in velden buiten de stad, waar ze te koop worden aangeboden als snijbloem om zelf te snijden. Gladiolus is afgeleid van de botanische generieke naam Gladiolus. Dit verwijst naar het zwaardvormige blad. In het Latijn betekent "gladius" zwaard. Het geslacht gladiolen omvat ongeveer 280 soorten die wortelstokbollen vormen. Het geslacht omvat niet alleen de gladiolen, maar ook de minder bekende Byzantijnse gladiool. Zo worden winterharde of wilde gladiolen vaak genoemd, die inheems zijn in Midden-Europa, het Middellandse Zeegebied en Azië. Inheemse gladiolen, zoals Gladiolus palustris of Gladiolus imbricatus, worden strikt beschermd in hun natuurlijke habitat. Ze hebben weinig floristische waarde en zijn meer interessant voor liefhebbers.
De voor ons typische gladiolen komen oorspronkelijk uit centraal en zuidelijk Afrika. Er is veel veredelingswerk geïnvesteerd in de eeuwenoude tuincultuur, die meer dan 10.000 hybriden en cultivars heeft voortgebracht. Men waardeert zijn prachtige bloeiwijzen als kleurrijke tuinplant of in de vaas.
Ze vormen bollen omgeven door een vezelachtige schaal. In het voorjaar komt er een strakke, rechtopstaande stengel met zwaardvormige bladeren uit. Goede bodems zorgen ervoor dat groeihoogtes tot 1,5 meter mogelijk zijn. In de zomer ontwikkelt zich aan het uiteinde van de stengel een losse, eenzijdige bloemtak met trechtervormige tot klokvormige losse bloemen. De bloemkleuren zijn afhankelijk van de soort. Ze verschijnen van wit tot groen en geel, oranje, rood tot bruin en violet tot paars. De bloemen zijn zelden effen van kleur, maar hebben een opvallend patroon. Nadat de bloemen zijn uitgebloeid, sterft de spruit af en trekt de plant zich terug in de bol om te rusten. Op deze manier kan ze de meest ongunstige weersomstandigheden in zijn natuurlijke habitat overleven.
- Strikt genomen kunnen gladiolen in drie groepen worden verdeeld:
- Grandiflorus gladiolen - vormen een enkele bloemsteel met meer dan 20 individuele bloemen, die verder kunnen worden onderscheiden in verschillende maten.
- Nanus gladiolen - vormen tot drie bloemstengels, elk met minder dan 10 individuele bloemen, in de vroege zomer.
- Primulinus gladiolen - vormen een enkele, compacte, zweepachtige bloeiwijze van maximaal 20 driehoekige individuele bloemen gerangschikt als een trap.
Gladiolen zijn van grote waarde in de professionele tuinbouw. Daar worden ze gebruikt als snijbloem. De bloemen gaan vele dagen mee in de vaas en sieren effectief de woonkamer.
