Fresia’s op de juiste manier planten en overwinteren
Inhoud
Hoe worden fresia’s op de juiste manier geplant?
Fresia’s hebben in onze breedtegraden niet voldoende vorstbestendigheid. Ze zijn weliswaar beperkt winterhard en kunnen in een milde winter in bv. wijnbouwgebieden overleven. Ervaren tuinders verbinden het kweken in een pot en het planten in de tuin handig met elkaar. In de volle grond wordt het wortelgewas vanaf half mei ca. 5 tot 10 cm diep in het begin op een schaduwplek en later op een meer zonnige plaats in het bloemperk geplant. Gunstig is een plaats waar ’s middags schaduw is, want ondanks de Afrikaanse afkomst kunnen fresia’s niet tegen de volle middagzon. Het mag echter ook niet te donker zijn, want dan ontstaan er nauwelijks tot geen bloemen. Na het planten vanaf half mei, kan in de zomer met de bloei worden gerekend. Als het wenselijk is dat de bloemen enkele weken eerder verschijnen worden de bollen in potten geplant en in een onverwarmde kas gekweekt. Het is praktisch enkele bollen vroeger te kweken en een ander deel in de volle grond te planten. Op deze manier kan wekenlang van een heerlijke geur en een geweldige bloemenpracht worden genoten.
De bodem moet los, heel goed waterdoorlatend en toch vruchtbaar oftewel voedingsrijk zijn. Bij een klei- of natte bodem is het aan te bevelen de bollen in potten te houden, want te veel vocht zorgt ervoor dat de bollen gaan rotten. Het ziet er ook prachtig uit – een mooie bloempot en deze heerlijk geurende bloeiende planten. Bij een zandbodem wordt compost en humus gemengd. Dit verhoogd de vruchtbaarheid want een zandbodem is al doorlatend. In een pot wordt normale potgrond met veel zand gemengd. Dit zorgt voor een goede drainage en een goede beluchting van de bollen. Stuwvocht door humeuze potgrond en te veel gieten leidt al snel tot wortelrot.
De bollen worden op een afstand van 20 tot 30 cm in het tuinperk geplant. De bloemen komen bijzonder tot hun recht, als deze omgeven zijn van siergrassen. Het is ook mogelijk bloempotten met fresia’s tussen grassen te zetten zoals bv. het Mexicaanse vedergras (Stipa tenuissima). Deze methode geldt natuurlijk ook voor andere bloeiende lentebollen.
Hoe worden fresia’s verzorgd?
De verzorging van fresia’s lukt zelfs bij beginnende tuinders. Als het droog is, krijgen ze, net als de andere planten, water. Fresia’s die in een pot zijn geplant hebben regelmatig onderhoud nodig. Gescheiden van de volle grond, zijn ze afhankelijk van iemand die de planten water geeft. Bemesten is niet nodig als compost of hoornspaanders bij het planten zijn toegevoegd. De bollen lopen uit en bloeien betrouwbaar. Als snijbloem worden de bloemen nog in de knop aan de basis afgeknipt.
Hoe overwinteren fresia’s?
Ook als de bloemen bij de fresia’s zijn afgeknipt of uitgebloeid zijn, blijft de bol met de bladeren in de grond staan, totdat deze zich in de rustfase terugtrekt. De rustfase kan gemakkelijk worden herkend door het bruin worden en afsterven van de bladeren. De kracht is op dit tijdstip reeds van de spruit in de bol gewandeld, zodat deze kan worden uitgegraven en bewaard. Na het uitgraven worden de bollen gedroogd en wordt de grove aarde met een borstel voorzichtig verwijderd. Daarna worden ze losjes naast elkaar in een houten kist gelegd of nog beter in zand ingepakt. Op een koele, matig luchtvochtige plaats overwinteren de bollen dan. Lastig is een goede verhouding te vinden voor wat betreft de temperatuur en de luchtvochtigheid. Als het winterkwartier te koel en te vochtig is, gaan de bollen rotten. Als het te droog en te warm is, verstenen de bollen en worden onbruikbaar.
Hoe worden fresia’s vermeerderd?
Het vermeerderen van fresia’s is deels mogelijk d.m.v. zaad. Omdat het meestal hybriden zijn, lukt dat ook niet altijd en het is zeker niet te verwachten dat dezelfde nakomelingen ontstaan. Zinvoller en praktischer is het fresia’s door okselknollen te vermeerderen. Bij het uitgraven in de late zomer of herfst zijn er aan de moederknollen, kleine bollen ontstaan, die er gemakkelijk afgehaald kunnen worden.
Welke ziektes kunnen ontstaan bij fresia’s?
Onder glas kan ongedierte, zoals spint of bladluizen voor problemen zorgen. Grotere problemen ontstaan door virusziektes, die met de moederplant meekomen en niet bestreden kunnen worden. Deze planten moeten uit de tuin worden verbannen en met het gft-afval worden afgevoerd. Bij te veel vocht kan een schimmelinfectie optreden, zoals bv. de aardappelziekte of fusarium.
Hoe kunnen fresia’s gebruikt worden?
Fresia’s zijn prachtige bolgewassen, die al jarenlang in de professionele tuinbouw als snijbloemen worden gekweekt. Dit is tegenwoordig nog altijd het geval want fresia’s behoren net als anjers en rozen tot de belangrijkste snijbloemen. Sinds een paar jaar worden fresia’s ook door hobbytuinders gekweekt. Ze worden net als bv. gladiolen gekweekt en bloeien niet in het vroege voorjaar, maar iets later in de zomer. Door hun stralende bloemen verrijken ze bloemperken en zomerbeplantingen. De bloemen kunnen ook worden afgeknipt en kunnen heel goed in de vaas staan, waar ze voor een heerlijk geurende kamer zorgen.
Zijn fresia’s giftig?
Er is niets gedocumenteerd over giftstoffen in fresia’s. De wonderbaarlijk geurende bloemen zijn echter niet geschikt om te eten.
Wanneer bloeien fresia’s?
Normaal gesproken bloeien fresia’s in de kas in de late winter – vanaf februari. Fresia’s die in de tuin zijn geplant bloeien later, in de zomer, omdat ze net als bv. gladiolen pas na het laatste vorstgevaar vanaf half mei in de volle grond worden geplant.
Verdere informatie
Wie ooit de geur van fresia’s heeft geroken, is in hun ban geraakt. Het geslacht van de heerlijk geurende fresia bollen is afkomstig uit Zuid-Afrika. In totaal 16 soorten groeien op zandige bodems in het laagland tot hoog in het rotsgebergte en hoogland. Botanisch gezien werd het ras naar de uit Kiel afkomstige arts en botanicus Frees benoemd, die in de 19e eeuw leefde. Symbolisch gezien is de fresia het teken van onschuld. Haar geurende bloemen zijn uiterst geliefd en worden daardoor veelvuldig in privétuinen als zomerbloemen en in de professionele tuinbouw als waardevolle, onmisbare, geurende snijbloemen gekweekt.
Onder glas bloeit de stralende plant al in de late winter. Het kweken van de pure rassen is al jarenlang niet meer van belang. In plaats daarvan zijn andere soorten belangrijk geworden – nu inmiddels minstens 300 verschillende soorten. Deze verschillen vooral in kleur, groei en ziekteresistentie. Topsoorten van de fresia hybriden bereiken zelfs een groeihoogte tot 1 meter
Met haar verschijning laat de fresia zien, dat ze tot het lissengewas (Iridaceae) behoort. Het bloeiende Afrikaanse gewas vormt langvormige bollen met een bruin vlies. Met uitzondering van de Fresia grandiflora die rizomen (wortelstokken) vormt, heeft ze een knol waaruit doorgaans zes lijnvormige bladeren komen. Afhankelijk van de soort varieert de lengte tussen 25 en maximaal 60 cm. Tegen de zomer ontstaan de lange vertakte trossen bloemen op twee stelen die elk vijf tot tien bloemen dragen. Deze trechtervormige 6-lippige bloemknoppen staan in een groep haaks op de stengel als de tanden van een kam. Er zijn enkel-, semi-dubbel- en dubbelbloemige variëteiten. Ze is er in de kleuren wit, geel, oranje, rood, blauw, roze en paars maar kan ook tweekleurig of meerkleurig zijn.
De meeste bloemenliefhebbers kennen de fresia. In de tuinbouw zijn ze een liefdevol buitenbeentje. Het kweken in onze regio vereist een beschutte voorbehandeling. De moeite wordt beloond met een stralende bloeiende pracht en een onvergetelijke geur. Als snijbloem is ze al meerdere tientallen, zelfs wel honderden jaren populair.
